Ολόκληρη η ομιλία με τις προγραμματικές δηλώσεις της υπουργού Κατερίνας Μπατζελή έχει ως εξής:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Κύριε Πρόεδρε της Βουλής,
Πριν από οτιδήποτε άλλο θέλω να ευχαριστήσω όλους που με τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους να βρίσκομαι εδώ σήμερα μαζί σας και μάλιστα να έχω την τιμή να μιλώ από το βήμα αυτό. Να ευχηθώ σε όλους καλή δύναμη για το έργο που μας εμπιστεύτηκαν οι Έλληνες πολίτες.
Κύριοι συνάδελφοι,
Η πραγματικότητα της αγροτικής οικονομίας είναι συγκεκριμένη και δεδομένη.
Και είναι βέβαιο ότι αν στη θέση μου σήμερα ήταν οποιοσδήποτε πολίτης που ενδιαφέρεται για τον αγροτικό τομέα, θα περιέγραφε την πραγματικότητα που όλοι ζούμε και την αλήθεια που όλοι ξέρουμε. Από τον αγρότη μέχρι τον τεχνοκράτη. Από την κατάσταση στο χωράφι μέχρι την τοποθέτηση στο ράφι, τα αίτια είναι γνωστά.
Οι πτωτικοί αριθμοί στην απασχόληση, στο αγροτικό εισόδημα, στο εμπορικό ισοζύγιο, στην αξία της αγροτικής παραγωγής, συνδέονται με σημαντικά πολιτικά ζητήματα και επιλογές.
Γιατί είναι μείζον πολιτικό ζήτημα, κύριοι συνάδελφοι, το γεγονός ότι οι πόροι, εθνικοί και κοινοτικοί, όπως αυτοί διανεμήθηκαν τα τελευταία χρόνια, δεν υποστήριξαν την δημιουργία υποδομών, δομών και θεσμών για τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Δε διασφάλισαν ούτε την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος από την αγορά, στη βάση μιας δίκαιης αναλογίας ποιότητας και τιμής των προϊόντων.
Αντίθετα.
Ενίσχυσαν την αθέμιτη συμπεριφορά της αγοράς και την παρουσία πλέον των καρτέλ στην καθημερινότητά μας.
Κάθε έννοια συμβολαιακής γεωργίας έχει υποβιβαστεί και έχει αντικατασταθεί με συμβόλαια «ανοικτών τιμών». Μετά την παράδοση των προϊόντων από τους παραγωγούς στους εμπόρους γίνονται συμβόλαια «μηδενικών τιμών». Τα αγροτικά προϊόντα δεν πωλούνται πλέον, αλλά ξεπουλιούνται.
Επίσης, ενώ τα δικαιώματα θα μπορούσαν να έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα, έχουν μετατραπεί από δημόσιο αγαθό σε προϊόν εμπορικής διαπραγμάτευσης, εν γνώσει μάλιστα των δημοσίων αρχών. Ακυρώθηκε έτσι οποιαδήποτε προσπάθεια ενίσχυσης της παραγωγής και μάλιστα εκείνης της ποιοτικής.
Ένας αγρότης που δεν αντιμετωπίζεται ως σύγχρονος επαγγελματίας. Που δεν του εξασφαλίζονται από το κράτος οι απαραίτητες εγγυήσεις ώστε να μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις που αφορούν στην δουλειά του, σημαίνει ότι επιτρέπουμε μια τεράστια αιμορραγία της χώρας, που νεκρώνει την περιφέρεια και την ύπαιθρο.
Ένας αγρότης που δεν αντιμετωπίζεται ως εργαζόμενος που η δουλειά του εντάσσεται σε έναν ευρύτερο κοινωνικό σχεδιασμό, τελικά σημαίνει ότι αφήνουμε τους πολίτες ανοχύρωτους απέναντι στις ακραίες στρεβλώσεις της αγοράς και του αθέμιτου ανταγωνισμού.
Πέραν των διαπιστώσεων αυτών που είναι γνωστές σε όλους, εντός και εκτός αιθούσης, σήμερα καλούμαστε να εγγυηθούμε το μέλλον της υπαίθρου, των αγροτών, των νέων αγροτών.
Καλούμαστε να προχωρήσουμε σε μια αγροτική μεταρρύθμιση.
Καλούμαστε να αναμορφώσουμε τη σχέση κράτους- αγρότη- συνεταιρισμών- καταναλωτών- αγοράς.
Καλούμαστε να αναδιανείμουμε τον οικονομικό πλούτο της υπαίθρου στους πολίτες της.
Προχωράμε προς ένα νέο μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης που έχει στον πυρήνα της φιλοσοφίας του την «πράσινη ανάπτυξη».
Ένα μοντέλο, το οποίο φέρει τη σφραγίδα ενός κράτους πρόνοιας.
Ένα μοντέλο που θα επικυρωθεί από ένα κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ αγροτών και πολιτείας.
Ένα συμβόλαιο που θα εγγυάται το παρόν των αγροτών και θα διασφαλίζει το όραμα και την ελπίδα της νέας γενιάς των αγροτών.
Ένα συμβόλαιο που θα θέσει τέλος στην αγωνία του σημερινού αγρότη και στα ερωτήματα που θέτει.
«Τι να παράγω; ».
«Τι θα γίνει μετά το 2013; ».
Ερωτήματα που σήμερα εντείνουν την ανασφάλειά του και γεννούν κοινωνικά φοβικά σύνδρομα.
Σήμερα τολμάμε να αλλάξουμε το συσχετισμό των δυνάμεων. Οι αγρότες και οι αλιείς θα μπορούν επιτέλους να συμβαδίσουν και να συμμετέχουν ουσιαστικά και ενεργά στην πορεία της ανάπτυξης.
Περνώντας σε μια παρουσίαση του τρόπου ανάπτυξης της υπαίθρου, θα ήθελα να επισημάνω ότι η ταχύτητα ολοκλήρωσης του μοντέλου αυτού θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τις δημοσιονομικές δυνατότητες που σήμερα δυστυχώς είναι εξαιρετικά περιορισμένες.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) θα είναι ένα σημαντικό μέρος της εθνικής αυτής στρατηγικής. Να επισημανθεί ότι οι διαπραγματεύσεις σταδιακά θα αρχίσουν τους επόμενους μήνες για να προσδιοριστεί και η νέα αγροτική πολιτική της Ε.Ε που θα εφαρμοστεί μετά το 2013. Πάντως, η στήριξη της ΚΑΠ θα συνεχιστεί και οι συζητήσεις πλέον επικεντρώνονται σε έναν προβληματισμό «για το πώς θα δίνονται και σε ποιους».
Για το λόγο αυτό σε εθνικό επίπεδο πρέπει να έχουν διαμορφωθεί με διαφάνεια οι νέοι όροι και οι συνθήκες, ώστε οι παραγωγοί να έχουν την καλύτερη δυνατή στήριξη. Το εισόδημα, η απασχόληση, οι περιβαλλοντικές πρακτικές, καθώς και η ορθολογική διαχείριση γης και νερού φαίνεται ότι έχουν προσδιοριστεί ως πρωτεργάτες στη νέα αυτή διαβούλευση.
Δε μπορεί πλέον να ισχύουν λογικές “όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά”.
Η σημερινή κυβέρνηση διαφέρει και το έχει αποδείξει και στο παρελθόν στον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί εκτιμάμε ότι οι εθνικές ιδιαιτερότητες και προτεραιότητες αποτελούν και την ουσία των πολιτικών μας διαπραγματεύσεων.
Δευτέρα και Τρίτη στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας θα γίνουν σημαντικές διαπραγματεύσεις. Όπως για την κτηνοτροφία. Θα διεκδικήσουμε για πρώτη φορά ένα σημαντικό ποσοστό από τους επιπλέον κοινοτικούς πόρους που θα διατεθούν. Με αυτούς τους πόρους θα επιδιώξουμε να ενισχύσουμε την κτηνοτροφία μας, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην πιο κρίσιμη φάση της. Επίσης, θα υπάρξουν συζητήσεις για την εξασφάλιση του συνόλου των πληρωμών. Τέλος, προτίθεμαι να καταθέσω αίτημα προς την Επιτροπή να εξετάσει άμεσα την αγορά των σιτηρών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δε μπορεί να αντιμετωπίζει το διεθνή αθέμιτο ανταγωνισμό με αποσπασματικές και μεμονωμένες πολιτικές. Απαιτείται μια συγκροτημένη πρόταση, παρεμβατικού χαρακτήρα ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι ένα ζήτημα, το οποίο μετά την κτηνοτροφία, θα τεθεί εκ μέρους μας σε επίπεδο διαπραγμάτευσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η ανάπτυξη της υπαίθρου, με την ανάδειξη και αξιοποίηση όλων των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων της είναι κοινός τόπος κάθε προοδευτικής κυβέρνησης.
Σήμερα εμείς το κάνουμε πλέον πράξη.
Με στοχευμένα μέτρα που προέκυψαν και από τον διάλογο και τη συνεργασία με τους εκπροσώπους του αγροτικού κόσμου, καθώς και με τα συναρμόδια Υπουργεία.
Αναλύοντας μια μια τις κατευθύνσεις που δικαιούται να ξέρει ο κάθε πολίτης, η κάθε αγρότισσα και ο κάθε αγρότης.
Ώστε να κατοχυρώσουμε από την πρώτη μέρα την κοινωνική λογοδοσία που αποτελεί και την κεντρική θέση της αντίληψής μας για τη διακυβέρνηση.
A. Ξεκινάω από την αντιμετώπιση της σημερινής οικονομικής κρίσης, που πλήττει τον παραγωγικό ιστό της χώρας και κυρίως τους αγρότες.
Βασική προτεραιότητα είναι η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος με ένα πακέτο πολλαπλών παρεμβάσεων που θα εξελιχθούν σταδιακά.
Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται:
1. η αύξηση στο 11% του συντελεστή επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες (που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς), για όλα τα προϊόντα φυτικής και ζωικής παραγωγής. Θα εξεταστεί η δυνατότητα για κλιμάκωση του ποσοστού, εφόσον είναι εφικτό από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία.
2. η επανεξέταση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης πετρελαίου, ώστε να είναι αντικειμενικός και να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των μεγάλων τομέων παραγωγής
3. η στήριξη των αγροτών στο πλαίσιο της γενικής ενίσχυσης των πολιτών με χαμηλά εισοδήματα με την καταβολή του επιδόματος αλληλεγγύης ήδη ανακοινώθηκε χθες από τον Πρωθυπουργό
B. Σε ότι αφορά στην ενίσχυση της κοινωνικής ασφάλισης του αγρότη και της αγρότισσας ξεκινάμε με δύο κομβικές παρεμβάσεις.
· Αύξηση της βασικής σύνταξης του αγρότη και της αγρότισσας, ώστε να διαμορφωθεί σταδιακά στα 550 € για τον ένα και στα 950 € για το ζευγάρι αγροτών. Άμεσα προχωράμε στην αύξηση της σύνταξης του ΟΓΑ κατά 30 ευρώ από 1η Οκτωβρίου 2009, όπως ήδη ειπώθηκε και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.
· Αναπροσαρμογή του κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος ΟΓΑ στα πλαίσια της γενικότερης μεταρρύθμισης των ασφαλιστικών ταμείων. Να πω εδώ ότι η πρωτοβάθμια φροντίδα, η ασφάλιση της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας, η διαδοχική ασφάλιση, η ασφάλιση αλλοδαπών και οι βρεφονηπιακοί σταθμοί αποτελούν ζητήματα τα οποία θα τεθούν προς συζήτηση με τους κοινωνικούς εταίρους.
Γ. Ιδιαίτερης βαρύτητας είναι οι μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο θεσμών. Οι θεσμικές παρεμβάσεις οι οποίες αποτελούν την πιο κρίσιμη παράμετρο, προκειμένου να «δουλέψει» στην πράξη η αγροτική μεταρρύθμιση.
Συγκεκριμένα, θα εξεταστούν και θα υπάρξει διαβούλευση με τις αρμόδιες κοινοτικές αρχές για τα παρακάτω μέτρα:
1. Αναμόρφωση, επαναδιαπραγμάτευση του προγράμματος “Αλέξανδρος Μπαλτατζής” ώστε να καλυφθούν πλήρως οι δεσμεύσεις μας προς τους νέους αγρότες, τα σχέδια βελτίωσης, τα περιβαλλοντικά μέτρα και τα μέτρα για τον καπνό.
2. Προσαρμογή του ΕΛΓΑ στις νέες συνθήκες παραγωγής και κλιματικών αλλαγών. Η ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής και ο τρόπος διαχείρισής της πρέπει να ανταποκρίνεται στις κοινοτικές και εθνικές προδιαγραφές ενός υγιούς ασφαλιστικού συστήματος, καθώς και της διαφάνειας της ανταποδοτικότητάς του.
3. Χρηματοδοτική στήριξη των αγροτών στις επενδυτικές τους δραστηριότητες, αλλά και στις τρέχουσες συναλλαγές. Η συμβολή της ΑΤΕ είναι σημαντική και πρέπει να επαναπροσδιορισθεί ο τρόπος συνεργασίας ώστε να μην αντίκειται στο κοινοτικό δίκαιο και να αποφεύγεται παράλληλα η επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.
4. Σύσταση Αγροτικού Ταμείου Εγγυοδοσίας Μικρών και πολύ Μικρών Επιχειρήσεων στα πλαίσια του προτύπου του Τ.Ε.Μ.Π.Μ.Ε, ώστε να υπάρξει μια οικονομική υποστήριξη των διατροφικών επιχειρήσεων σε περίοδο οικονομικής κρίσης και ενίσχυση της επιχειρηματικότητάς τους.
5. Εγγύηση του αντικειμενικού και ορθολογικού τρόπου λειτουργίας του Οργανισμού Πληρωμών, του ΟΠΕΚΕΠΕ. Μετά την ολοκλήρωση του έργου της Ψηφιοποίησης, θα υπάρχει ένα Αγροτικό Κτηματολόγιο. Θα χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν με ακρίβεια διαρθρωτικές πολιτικές, όπως αυτές του τρόπου διαχείρισης της αγροτικής γης, των υδάτινων πόρων, της ασφάλισης της παραγωγής, αλλά και της διαχείρισης περιβαλλοντικών μέτρων.
6. Ολοκλήρωση του επιχειρησιακού σχεδιασμού της λειτουργίας του ΕΦΕΤ, ο οποίος πρέπει να παρέχει εχέγγυα για την ασφάλεια των τροφίμων από το χωράφι στο ράφι.
7. Συγκρότηση συλλογικών παρεμβάσεων για την διακίνηση των εισροών στην αγροτική παραγωγή, αλλά και στη συλλογική διάθεση των προϊόντων, γεωργικών, κτηνοτροφικών και αλιευτικών.
Δ. Ο 4ος κύκλος παρεμβάσεων αφορά στις προβλέψεις για την λειτουργία της αγοράς
Το ζήτημα της ρύθμισης και εποπτείας της αγοράς δεν αποτελεί αυτό καθαυτό αρμοδιότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Εντούτοις επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά του παραγωγού, την εμπορική τιμή, τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων, την τιμή του καταναλωτή και την εξασφάλιση διατροφικής επάρκειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη προωθεί οριζόντια νομοθεσία για την αντιμετώπιση του ζητήματος των τιμών καταναλωτή και παραγωγού με πολύ συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις εθνικές παρεμβάσεις στην αγορά.
Ε. Κράτησα για το τέλος την κατοχύρωση του αγροτικού επαγγέλματος.
Επιγραμματικά μόνο αναφέρω:
· Την υιοθέτηση πολιτικής επαγγελματικής εκπαίδευσης για τους αγρότες και ιδιαίτερα για τους νέους αγρότες με αναβάθμιση της γεωργικής έρευνας και των εκπαιδευτικών κέντρων
· Την κατοχύρωση του αγροτικού επαγγέλματος με διαφοροποίηση των μέτρων στήριξης, μεταξύ εκείνων που απασχολούνται πλήρως στην αγροτική οικονομία και εκείνων μερικής απασχόλησης. Το μητρώο αγροτών είναι ένα συμπληρωματικό εργαλείο που θα συντελέσει στο διαφανή τρόπο εφαρμογής των εθνικών και κοινοτικών πολιτικών.
· Την αναδιάρθρωση των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Ενώσεων με στόχο την εξυγίανση, τον εκσυγχρονισμό τους και την ενδυνάμωση του ρόλου τους στην περιφέρεια. Κάθε προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, οφείλει το Δημόσιο να τη διευκολύνει.
· Το συνδυασμό των προγραμμάτων της εγκατάστασης των νέων αγροτών με εκείνα των σχεδίων βελτίωσης, ώστε να παρέχεται όχι μόνο η επαγγελματική κατοχύρωση, αλλά και η οικονομική τους βιωσιμότητα.
Είναι ξεκάθαρο εδώ - και αυτό αποτελεί κομβική αλλαγή στάσης - ότι το κράτος αντιλαμβάνεται το ρόλο του με τελείως διαφορετικό τρόπο
· Ως πραγματικός εγγυητής των κανόνων του θεμιτού ανταγωνισμού
· Ως αποτελεσματικός μηχανισμός για την παραγωγή, την καινοτομία και τη γνώση στις σύγχρονες γεωργικές πρακτικές.
· Ως αξιόπιστος διαχειριστής του συνόλου των δημόσιων πόρων
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Σε αυτή την αίθουσα είναι προφανές ότι έχουμε διαφορές στην πολιτική που πιστεύουμε.
Όμως είμαι σίγουρη πως σε ένα πράγμα όλοι μας συμφωνούμε.
Ότι τα αγροτικά προβλήματα έχουν ογκωθεί και χρειάζονται παρεμβάσεις.
Οι σημερινές συνθήκες το κάνουν σαφές αυτό.
Δεν υπάρχει άλλο χρόνος παρά μόνο για να κάνουμε τις αναγκαίες τομές.
Σε αυτό το εθνικό, τελικά, στοίχημα καμία ιδέα, καμία πρόταση δεν περισσεύει.
Αρκεί να προσανατολίζεται στην κατεύθυνση που υπηρετούνται τα συμφέροντα του αγροτικού κόσμου.
Και να στέκεται απέναντι στις εύκολες λογικές που θέλουν τους αγρότες σε μόνιμη ομηρία.
Σας ευχαριστώ πολύ.
