Στις 14 Νοεμβρίου έγινε γνωστό το περιεχόμενο της ιστορικής
απόφασης 1364-5/2021 του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τους
δασικούς χάρτες. Η απόφαση θεωρεί συνταγματική την υπουργική απόφαση
Χατζηδάκη του 2019, εναντίον της συνταγματικότητας της οποίας είχαν
προσφύγει τότε οι δασολόγοι (ΠΕΔΔΥ) και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο της
Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ), μαζί με τις οικολογικές οργανώσεις, WWF, GREENPEACE,
το ΠΑΝΔΟΙΚΩ κ.ά.
Έχοντας αντιληφθεί από το 2011 – και εντονότερα το 2017 με την
ανάρτηση και την κύρωση των πρώτων εσφαλμένων δασικών χαρτών – τα
προβλήματα που δημιουργούνται και τον κίνδυνο απώλειας πολύτιμων
καλλιεργήσιμων και βοσκήσιμων αγροτικών εκτάσεων, ο πρόεδρος του
Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας, Κωνσταντίνος Λάμπρος, απευθύνθηκε στους
Συλλόγους άλλων νομών της Κεντρικής Ελλάδας, Λάρισας Καρδίτσας, Τρικάλων
και Φθιώτιδας – Ευρυτανίας προκειμένου να στηρίξουν την απόφαση
Χατζηδάκη και να τονίσουν την οικονομική σημασία των ήδη καλλιεργούμενων
αγροτικών εκτάσεων. Μάλιστα, υποστήριξαν στη δίκη, που διεξήχθη τον
Μάρτιο του 2021, ότι η Πολιτεία και ιδιαίτερα οι υπηρεσίες της, όπως τα
δασαρχεία, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους κι άλλα έγγραφα και
διοικητικές πράξεις, όπως είναι το ψηφιακό Σύστημα Αναγνώρισης
Αγροτεμαχίων (LPIS) του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κι αυτό διότι πρόκειται για το πρώτο
ψηφιακό αγροτικό κτηματολόγιο, έργο με το οποίο η χώρα μας συμμορφώθηκε
στην καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 12ης Οκτωβρίου
2004, για τη μη ορθή εφαρμογή και λειτουργία του ΟΣΔΕ.
Έργο που ελέγχθηκε για την ακρίβειά του από τους επιτελείς και
την τότε Επίτροπο Γεωργίας, M. F. Boel με θετικό οικονομικό αποτύπωμα
για τη χώρα μας, αφού ανακτήθηκαν οι παρακρατηθείσες οικονομικές
ενισχύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ από την Ε.Ε.
Από την παραλαβή του το 2010 και εφεξής το LPIS ή ΣΑΑ στο οποίο
δηλώνονται και καταχωρίζονται ψηφιακά κάθε έτος ενίσχυσης τα
αγροτεμάχια (καλλιέργειες και βοσκότοποι) της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης
ως αναπόσπαστο τμήμα αυτής, ενημερώνεται και επικαιροποιείται σύμφωνα με
τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ποσοστό 100%, σε βάθος
τριετίας.
Επιπλέον είναι σύμμορφο με τις απαιτήσεις των Κανονισμών της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των οδηγιών του Κοινού Κέντρου Ερευνών αυτής (JRC-
EC) και της ποιοτικής αξιολόγησής του (LPIS QA), κανονισμοί που διέπουν
την πληρωμή των αγροτικών επιδοτήσεων.
Ο κ. Λάμπρος, εξήγησε στο Agro24 τι σημαίνει η ιστορική απόφαση
1364-5/2021 του ΣτΕ για τους δασικούς χάρτες, τι πρέπει να γίνει από δω
και πέρα, ενώ κατέληξε διατηρώντας μια ελπίδα: Να παραδεχθούν οι
επικεφαλής των ΓΕΩΤΕΕ και ΠΕΔΔΥ το λάθος τους και, εκ των υστέρων, να
απολογηθούν για τη στάση τους.
Agro24: Τι αλλάζει με την απόφαση του ΣτΕ;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Οι δικαστές το
κατάλαβαν: Τέλος λοιπόν με τους δασικούς χάρτες που βασιζότανε μόνο στις
παρωχημένες αεροφωτογραφίες της Βρετανικής Βασιλικής Πολεμικής
Αεροπορίας (RAF). Οι δηλωθείσες αγροτικές εκτάσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν
είναι δασικές. Το αρχείο που έχει ο Οργανισμός είναι απόλυτα ακριβές,
εγκεκριμένο, πιστοποιημένο, επικαιροποιημένο και σύμφωνο με τις επιταγές
της ΕΕ.
Οι δασικοί χάρτες δεν θα καταρτίζονται, πλέον, βάσει
αποκλειστικώς των αεροφωτογραφιών (ιστορικής και σύγχρονης) αλλά, ως
θεματικοί χάρτες, οφείλουν να αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση των
δασών και δασικών εκτάσεων και όχι τη «φανταστική», που αποτύπωναν οι
προηγούμενοι αναρτηθέντες χάρτες.
Πλέον θα λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη, κατά την κατάρτιση των δασικών χαρτών όλες οι πολιτειακές και διοικητικές πράξεις.
Για πρώτη φορά εντάσσονται στη διαδικασία κατάρτισης των
δασικών χαρτών και άλλοι θεματικοί χάρτες όπως το χαρτογραφικό υπόβαθρο
του ΟΠΕΚΕΠΕ, που ουσιαστικά είναι ο σύγχρονος θεματικός χάρτης
αποτύπωσης και καταγραφής των αγροτικών γαιών και όχι μόνο. Γεγονός, που
αφορά κατά κύριο λόγο, εμάς τους αρμόδιους επιστήμονες γεωπόνους,
καθότι συμβάλαμε καθοριστικά στην κατάρτισή του.
Agro24: Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Θα σας πω ένα παράδειγμα
από το Πουρί, ένα χωριό του Πηλίου, όπου οι άνθρωποι έχουν πολύ μεγάλο
πρόβλημα. Οι εκτάσεις τους οι οποίες παράγουν ΠΟΠ προϊόντα και τους
επιτρέπουν να ζουν με αξιοπρέπεια, φαίνονται ως δασικές. Δεν μπορούν να
μπουν ούτε στο τρέχον πρόγραμμα νέων αγροτών, καθώς ό,τι είναι δασικό
δεν μπορεί να ενταχθεί. Αυτό το πρόβλημα θα λυθεί με την απόφαση του
ΣτΕ. Οι αγρότες μας δε και μέλη του Συνεταιρισμού Ζαγοράς θα συνεχίσουν
να μοχθούν και να παράγουν απρόσκοπτα πλούτο και συνάλλαγμα για τη χώρα.
Agro24: Πότε το καταλάβατε το πρόβλημα;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Το πρόβλημα είναι πολύ
παλιό έγινε πιο έντονο από το 2010 μετά την ψηφιοποίηση των αγροτικών
εκτάσεων και τις πρώτες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Η συστράτευση των
Γεωπονικών Συλλόγων της Κεντρικής Ελλάδος έγινε το καλοκαίρι του 2020.
Στο παρελθόν γινόταν κάποιες αποσπασματικές νομοθετικές ρυθμίσεις.
Διαχρονικά η πολιτεία προσπαθούσε να λύσει το πρόβλημα με τους δασικούς
χάρτες. Το πρόβλημα έρχεται από το 1922 ακόμη, με την αποκατάσταση των
προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις αποφάσεις των τότε
Υπουργών Γεωργίας. Οι άνθρωποι αυτοί είδαν τις πατρογονικές εκτάσεις που
τους δόθηκαν τότε με την αποκατάσταση, τις οποίες καλλιεργούν
αδιαλείπτως, να έχουν εσφαλμένα δασικό χαρακτήρα στους αναρτημένους
δασικούς χάρτες από τις Διευθύνσεις Δασών το 2017.
Έρχεται, λοιπόν, η πολιτεία το 2017 και λέει με νόμο ότι όσοι
φαίνονται ότι κατέχουν δασικές εκτάσεις μπορούν να τις εξαγοράσουν. Αυτό
όμως κρίθηκε και ήταν αντισυνταγματικό, γιατί δεν μπορείς να
εξαγοράσεις δημόσια έκταση, επειδή είσαι οικονομικά εύρωστος για
παράδειγμα. Συνεπώς, βάλτωσε αυτή η λανθασμένη πρωτοβουλία, που έβαζε
τους αγρότες να ξαναγοράσουν τις πατρογονικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις
τους. Από εκεί και πέρα ξεκίνησαν ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα, γιατί
προσπαθούσαν να κάνουν ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων και δεν γνώριζαν πώς να
το χειριστούν.
Κι έρχεται η κυβέρνηση η τωρινή, ο κ. Χατζηδάκης, ο οποίος μας
άκουσε. Άκουσε την αγωνία των πολιτών και των αγροτών και είπε ότι θα
χρησιμοποιήσουμε κι άλλους παράγοντες. Δηλαδή τις πράξεις της διοίκησης.
Δεν είναι μόνο το δασαρχείο που θα αποφασίζει κατά το δοκούν, αλλά
υποχρεωτικά θα λαμβάνονται υπόψη και οι διοικητικές πράξεις των άλλων
δημόσιων υπηρεσιών που κατοχυρώνουν διαχρονικά και συνταγματικά
δικαιώματα των πολιτών.
Agro24: Δώστε μας ένα παράδειγμα.
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Σε μια έκταση στην
περιοχή που λέγεται «Σπαρτιάς» εδώ έξω από τη ΒΙΠΕ Βόλου, προς το
Σέσκλο, καθώς πηγαίνουμε για Βελεστίνο, υπάρχουν σήμερα χωράφια με
αμυγδαλιές και βιοτεχνικά κτίρια. Όλη αυτή η έκταση κατά το δασαρχείο
είναι χαρακτηρισμένη ως δασική. Λέει η απόφαση του ΣτΕ: Εκεί που η
πολιτεία έδωσε πολεοδομική άδεια, δεν μπορούμε να το χαρακτηρίζουμε
δασική έκταση. Εκεί που η πολιτεία έδωσε άδεια λειτουργίας για σπαστήρα
αμυγδάλων, δεν μπορούμε να το χαρακτηρίζουμε δάσος. Και προσθέτουμε
εμείς: Εκεί που παράγουμε πλούτο στα χωράφια μας εκεί που η χρήση ήταν
αποδεδειγμένα γεωργική και επί 40 χρόνια πηγαίνανε οι συνάδελφοι
γεωπόνοι, ελέγχανε τα αγροτεμάχια, εγκρίνανε επιδοτήσεις, ευρωπαϊκές
οικονομικές ενισχύσεις, ευρωπαϊκά προγράμματα, κάνανε εκσυγχρονισμό
δικτύων άρδευσης - γεωτρήσεων, εγκρίνανε σχέδια βελτίωσης για αγορά
μηχανημάτων ελκυστήρων, κ.λπ. δεν μπορεί εμείς τώρα να του λέμε ότι όλα
αυτά τα δικά του κτήματα είναι πια με απόφαση της δασικής υπηρεσίας
δάσος.
Με τις αποφάσεις του το ΣτΕ δείχνει τον δρόμο της επιστροφής
στη λογική και στο αυτονόητο, σε όσους ερμήνευαν ή εφάρμοζαν εσφαλμένα
τη δασική νομοθεσία και την αγροτική νομοθεσία. Προστατεύουν οι
χειρουργικής ακρίβειας αποφάσεις τόσο τις δασικές εκτάσεις και το
νομίμως διαμορφωθέντα πραγματικό δασικό πλούτο, όσο και τις πολύτιμες
αγροτικές γαίες (κτηνοτροφικές και καλλιεργήσιμες) πρωτίστως για λόγους
εθνικού συμφέροντος.
Το λέει ξεκάθαρα η περίληψη: «Η εμφάνιση αυτών των εκτάσεων, ως
δασικών θα ναρκοθετούσε και την ανάπτυξη των γεωργικών δραστηριοτήτων,
οι οποίες, ιστορικά, συνέβαλαν στη μεταπολεμική ανόρθωση της χώρας και
στον επισιτισμό του πληθυσμού της, τα οποία είχε υπόψη του το Σύνταγμα
και γι’ αυτό, άλλωστε, επιτρέπει την κατ’ εξαίρεση μεταβολή του
προορισμού των δασών για γεωργικές χρήσεις».
Agro24: Τι λέει συγκεκριμένα για τις αγροτικές
εκτάσεις, που χαρακτηρίζονται από τα δασαρχεία και τους αναρτημένους
χάρτες ως δασικές ή αμφισβητούμενες;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Το λέει καθαρά τώρα πια η
απόφαση ότι με διοικητικές πράξεις και άλλων υπηρεσιών, μπορούν να
χαρακτηριστούν ως αμιγώς αγροτικές (ΑΑ).
Εντάσσει στη διαδικασία ελέγχου της διατήρησης της αγροτικής
χρήσης το να λαμβάνεται υπόψη το χαρτογραφικό ψηφιακό υπόβαθρο του
Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., «καθιστώντας αποφασιστικής σημασίας τη συμμετοχή του εν
λόγω Οργανισμού στην κατάρτιση των δασικών χαρτών».
Ειδικώς για τις εκτάσεις που φέρουν στον (ήδη καταρτισθέντα)
δασικό χάρτη τον χαρακτηρισμό ΔΑ (παλιότερα “δασικές” και κατόπιν
“αγροτικές”), θα ελέγχεται, καταρχήν, το χαρτογραφικό υπόβαθρο του
Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., ανεξαρτήτως εάν οι εκτάσεις ενεργοποιούν ή όχι
δικαιώματα οικονομικής ενίσχυσης, τούτο δε προκειμένου να διαπιστωθεί
ότι ως “Α” σήμερα (δηλαδή “αγροτική”) νοείται πράγματι η γεωργική χρήση,
και, πλέον, θα τίθεται πρωτεύων χαρακτηρισμός ΑΑ.
Αποσαφηνίζεται δηλαδή πως οι δασικοί χάρτες θα αναμορφωθούν,
όχι μόνο βάσει αεροφωτογραφιών και των πράξεων της Δασικής Υπηρεσίας,
αλλά λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις, οι οποίες καθόριζαν άλλες χρήσεις
και παράτυπα αγνοήθηκαν, κατά τη σύνταξη και την αναμόρφωσή τους.
Συνοπτικά με τις αποφάσεις της μείζονος Ολομέλειας του ΣτΕ
αναγνωρίζεται η στοχευμένη προσπάθεια και η συνταγματικότητα των
διατάξεων του Ν. 4685/2020.
Τονίζει πως οι εκτάσεις, οι οποίες έχουν αφιερωθεί με
πολιτειακές πράξεις στην αγροτική χρήση πριν από το Σύνταγμα του 1975,
αποσυνδέονται από τη δασική νομοθεσία, εφόσον εξακολουθούν να
καλλιεργούνται, όχι μόνο από τους διαδόχους όσων είχαν αποκατασταθεί,
αλλά και από τους διαδόχους των τότε ιδιοκτητών.
Εξαιρεί από τη δασική νομοθεσία περιοχές που έχουν εγκατασταθεί
βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμη και μετά το Σύνταγμα του 1975, εφόσον
η ίδρυσή τους έχει επιτραπεί βάσει διοικητικών πράξεων.
Ρυθμίζει τα ζητήματα των περιοχών, που καταλαμβάνονται από
εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή περιλαμβάνονται εντός οικισμών, τα όρια των
οποίων έχουν καθοριστεί με διοικητικές πράξεις, σύμφωνα με την ισχύουσα
νομοθεσία, έστω και μετά την ισχύ του Συντάγματος του 1975.
Τέλος, το Δικαστήριο ομοφώνως επιβεβαιώνει την ισχύουσα
νομολογία του περί χρονικής προτεραιότητας του Δασολογίου έναντι του
Κτηματολογίου, υπό την έννοια ότι η κτηματογράφηση πρέπει να στηρίζεται
σε αξιόπιστους δασικούς χάρτες.
Agro24: Τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Σε μηδενικό χρόνο, επιβάλλεται
να γίνει το ψηφιοποιημένο δασολόγιο με άμεση ενέργεια την εξαίρεση των
καλλιεργήσιμων εκτάσεων από τους αναρτημένους Δασικούς Χάρτες, όπως
αυτές περιλαμβάνονται στα ψηφιακά αρχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Με την ενσωμάτωση
ψηφιακών και μόνο αρχείων λύνεται επιτέλους ένα εξαιρετικά πολύπλοκο
ζήτημα δεκαετιών που ταλανίζει την ελληνική πολιτεία και κωλυσιεργεί την
ανάπτυξη.
Επιτέλους με την ολοκλήρωση της αναμόρφωσης και τη διόρθωση των
δασικών χαρτών θα είναι διαθέσιμοι ψηφιακοί θεματικοί δασικοί χάρτες που
θα οδηγήσουν τη χώρα μας στην ψηφιακή εποχή του μέλλοντος, θα
επιτρέψουν στους αγρότες μας να ασχοληθούν με την παραγωγή και μόνο,
βάζοντας τέλος σε απίστευτες κοστοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Προστατεύονται λοιπόν συνταγματικά οι πολύτιμες αγροτικές γαίες ενώ
αυτόματα οι συνάδελφοι επιστήμονες Δασολόγοι θα πάψουν να ασχολούνται με
τη χρονοβόρα και άχαρη διαδικασία της έκδοσης βεβαιώσεων για το δασικό ή
μη χαρακτήρα των εκτάσεων, καθώς αυτές σύντομα θα εκδίδονται ψηφιακά.
Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στους συναδέλφους γεωτεχνικούς να
αξιοποιήσουν τον αυξημένο από το 1945 δασικό πλούτο της χώρας μας και να
ασχοληθούν με το ουσιαστικό επιστημονικό έργο τους: Τη διαχείριση και
την αξιοποίηση της μοναδικής πλούσιας χλωρίδας και πανίδας των δασικών
οικοσυστημάτων της Επικράτειας.
Γιορτάσαμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και μέχρι πρόσφατα αναζητούνταν χρυσόβουλα των Οθωμανών!
Πέρασαν 100 χρόνια από την Καταστροφή της Σμύρνης και κάποια από τα
κτήματα που παραχώρησε τότε η Ελληνική Πολιτεία για την αποκατάσταση των
προσφύγων ακόμη χαρακτηρίζονται δασικά.
Πέρασαν 40 χρόνια από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ακόμη
κάποιοι από τους αγρότες μας ανησυχούν για την αξιοποίηση των πολύτιμων
αγροτικών κτηνοτροφικών και βοσκήσιμων γαιών που δηλώνουν σύμφωνα με
στοιχεία και τους χάρτες του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Δεν είναι δυνατόν να απολογούνται διαχρονικά μόνο οι πολίτες και η δασική ή άλλες υπηρεσίες να μην μπορούν να συνεννοηθούν.
Οι δασολόγοι εμμέσως λέγανε: Τοπογράφοι, μηχανικοί, γεωπόνοι,
δικηγόροι συμβολαιογράφοι, υποθηκοφύλακες όλοι επιστήμονες συνένοχοι στο
λάθος, εφόσον δεν έχουν την έγκριση των δασολόγων και των δασικών
υπηρεσιών…
Agro24: Δηλαδή κι άλλες υπηρεσίες θα πρέπει να θεωρηθούν συνένοχες κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο ΟΠΕΚΕΠΕ, η Πολεοδομία…
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Πάμε και στον ΟΠΕΚΕΠΕ, που η
λειτουργία του διέπεται από ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Το κράτος μέλος
είναι υποχρεωμένο να εφαρμόσει τους κοινοτικούς κανονισμούς. Πότε
αναρτήθηκαν οι πρώτοι δασικοί χάρτες; Το 2017. Ο Καν. 1782/2003 λέει στο
άρθρο 44 με τίτλο «Χρήση δικαιωμάτων ενίσχυσης», παρ.1: «Κάθε δικαίωμα
ενίσχυσης που συνοδεύεται από επιλέξιμο εκτάριο γεννά δικαίωμα καταβολής
ποσού, που καθορίζεται στο δικαίωμα ενίσχυσης».
Agro24: Να μας τo πείτε πιο απλά; Με ένα παράδειγμα;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Για να πάρεις οικονομική
ενίσχυση πρέπει να τη συνδέσεις με καλλιεργήσιμη γη με επιλέξιμο
εκτάριο, με επιλέξιμα στρέμματα, αλλιώς δεν μπορείς να πάρεις ενίσχυση.
Γιατί τότε αποσυνδέθηκαν σταδιακά τα δικαιώματα από την παραγωγή.
Στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου λέει: «Ως επιλέξιμο εκτάριο νοείται κάθε
γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης, εκτός από δασικές εκτάσεις (σ.σ. δεν
λέει «δάση») ή εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για μη γεωργικές
δραστηριότητες.»
Και πάμε τώρα στη Ζαγορά ή στο Πουρί. Δηλώνει ένας Πουριανός τα
κτήματά του και παίρνει επιδότηση μισό ευρώ. Ακόμα και χωρίς οικονομική
ενίσχυση χωρίς επιδότηση. Τα δηλώνει προαιρετικά στο ΟΣΔΕ από το 1992.
Με την ίδρυση του ΟΠΕΚΕΠΕ το 2001 ήταν υποχρεωτικό βάσει κανονισμού να
δηλώνονται όλες οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, είτε έπαιρνες επιδότηση
είτε όχι. Ενώ από το 2011 και μετά συνδέθηκαν στο ΟΣΔΕ και οι
ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΛΓΑ.
Εάν το κτήμα που δηλώνει είναι δέκα στρέμματα, μπορεί εκεί ο αγρότης
να έχει μια αποθήκη 100 τ.μ., ένα άλλο κτίσμα 50 τ.μ., κι ένα κομμάτι
δάσος. Ο αγρότης δεν μπορεί να δηλώσει τη δασική έκταση, ούτε τα
κτίσματα, γιατί δεν έχουν γεωργική χρήση, σύμφωνα με τον κανονισμό. Αν
το καταλάβουν αυτό οι δασολόγοι, που είναι υποχρεωμένοι να το
καταλάβουν, έχει λυθεί το πρόβλημα.
Agro24: Συνεπώς;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Το ψηφιακό σύστημα ήδη
υπάρχει, απλά πρέπει να αποδεσμευθούν από τους αναρτημένους δασικούς
χάρτες οι καλλιεργήσιμες γαίες που συμμετέχουν στο σύστημα των
επιδοτήσεων. Κατά την άποψή μου και κατά την άποψη του ΣτΕ θα πρέπει
χωρίς άλλη κωλυσιεργία αυτεπάγγελτα να ενσωματωθούν σε ένα χαρτογραφικό
υπόβαθρο τα ψηφιακά αρχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ και των δασικών χαρτών.
Agro24: Να μη μείνουμε σε καμία περίπτωση στους χάρτες του 1945.
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Όχι, σε καμία περίπτωση. Ο
ΟΠΕΚΕΠΕ διαθέτει ένα σύγχρονο ψηφιακό υπόβαθρο με τους ψηφιακούς χάρτες
επιδοτούμενων καλλιεργήσιμων γεωργικών και κτηνοτροφικών γαιών, που δεν
έχουν συνυπολογιστεί και επιβάλλεται να ενσωματωθούν στους δασικούς
χάρτες.
Εδώ θα ήθελα οφείλω και επιθυμώ να ευχαριστήσω και να τονίσω τόσο
προσωπικά αλλά και ως επικεφαλής της προσπάθειας των Γεωπονικών
Συλλόγων, εκ μέρους των συναδέλφων μας, των Προέδρων και των Διοικητικών
Συμβουλίων των Γεωπονικών Συλλόγων της Κεντρικής Ελλάδος, την
καταλυτική συμβολή του καθηγητή, του πρώην προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ και
Δασολόγου, κ. Γρ. Βάρρα, ο οποίος με την παροχή σημαντικών εγγράφων του
Οργανισμού, του οποίου ήταν επικεφαλής, συνετέλεσε καθοριστικά και
βοήθησε τους νομικούς μας συνεργάτες να ενημερώσουν με ακρίβεια τους
ανωτάτους δικαστές και να αποδομήσουν την ψευδή και απαράδεκτη
επιχειρηματολογία των αντιδίκων μας.
Έχω στη διάθεσή μου έγγραφο που έγινε με αφορμή ερώτημα των νομικών
μας συνεργατών για τη πρόσφατη δίκη που είχαμε στο ΣτΕ. Ζητήσαμε από τον
αξιότιμο κ. Βάρρα και προς τιμή του, με τις απόλυτα αληθινές έγγραφες
απαντήσεις του, ξεκλείδωσε την υπόθεση, καθώς μας ενημερώνει σχετικά για
το Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (LPIS) που διαθέτει ο οργανισμός,
πως συνεχώς επικαιροποιείται και μάλιστα πως η ψηφιοποίηση των αγροτικών
εκτάσεων εξασφάλισε ακρίβεια σε κλίμακα 1:10.000 κατά την παραλαβή του
έργου από την Ε.Ε.
Στη συνέχεια δε ο Οργανισμός δεν σταμάτησε εκεί αύξησε το επίπεδο
ακρίβειας καθώς η Ε.Ε. μας επιβάλλει να ενημερώνουμε συνεχώς το LPIS και
έχει φτάσει σήμερα σε επίπεδο ακριβείας 1:5.000. Δηλαδή στα 5.000 τ.μ.
χάνουμε μόλις 1 τ.μ. Σχεδόν τίποτα.
Agro24: Ποια είναι η διαφορά του ψηφιακού υπόβαθρου με τις αεροφωτογραφίες;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Οι αεροφωτογραφίες του 1945 καταλαβαίνετε πως είναι παλιές και παρωχημένες και δεν βοηθούν τον φωτοερμηνευτή.
Οι ψηφιακές απεικονίσεις χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες ενσωματώνουν
με ακρίβεια διαφορετικά είδη χαρτών και βελτιώνουν συνεχώς την ακρίβεια
ενός σημείου. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με το GPS στα κινητά μας.
Βελτιώνουν στο ελάχιστο την απόκλιση. Χρησιμοποιούν τις διαθέσιμες
αεροφωτογραφίες και ενσωματώνουν στις δορυφορικές απεικονίσεις σύνθετα
τεχνικά συστήματα γεωπληροφόρησης.
Ακόμη και τα μικρά παιδιά σήμερα γνωρίζουν ότι οι χάρτες συνεχώς
επικαιροποιούνται. Όλοι μας σήμερα είμαστε ενήμεροι πως στα σύγχρονα
συστήματα αναγνώρισης πεδίου υπάρχει η δυνατότητα σύνδεσης με GPS των
ψηφιοποιημένων απεικονίσεων της γης και σύνδεσης με δορυφορικά
συστήματα, όπου εκπέμποντας το στίγμα, μπορείς να δεις σε ποιο σημείο
της γης είσαι.
Agro24: Ποιο σκεπτικό αναπτύξατε για να πείσετε το ΣτΕ ότι πρέπει να ενσωματωθούν οι χάρτες του ΟΠΕΚΕΠΕ στους δασικούς χάρτες;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Ήταν απόλυτα λογικό λοιπόν με
όσα σας είπα ακόμη και οι ανώτατοι δικαστές να πειστούν για την ακρίβεια
των ψηφιακών αρχείων που άλλωστε χρησιμοποιούνται για τις επιδοτήσεις
από έναν πιστοποιημένο ευρωπαϊκό οργανισμό όπως ο ΟΠΕΚΕΠΕ που
διαχειρίζεται δισεκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος.
Επίσης, ήταν απόλυτα λογικό και λόγω της πανδημίας που άλλαξε τη ζωή
όλων μας να επιτρέψουν οι ανώτατοι δικαστές την χρήση του ψηφιακού
αρχείου του ΟΠΕΚΕΠΕ και να αποτρέψουν να συνεχιστεί η αποκλειστική χρήση
παρωχημένων αεροφωτογραφιών.
Γι’ αυτό και απέρριψαν τους έωλους ισχυρισμούς της ΠΕΔΔΥ, του ΓΕΩΤΕΕ,
της WWF, της GREENPEACE και των άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων πως τα
αρχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχουν επιστημονική, θεσμική βάση και δεν είναι
πιστοποιημένα για την ακρίβειά τους.
Δεν ήταν συνταγματικά ορθό να μην ληφθούν υπόψιν πρότερες πράξεις της
διοίκησης όπως η σύνταξη του ψηφιακού αγροτικού κτηματολογίου μια
διοικητική πράξη του 2010 που έγινε αποδεκτή από την ΕΕ και φυσικά πριν
την επόμενη διοικητική πράξη που ήταν ανάρτηση των πρώτων δασικών Χαρτών
το 2017.
Η διοίκηση βέβαια είχε κάνει κι άλλες διοικητικές πράξεις πριν το
2017, για παράδειγμα το 2006 ο τότε υπουργός Γεωργίας, ο κ. Μπασιάκος
σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς μετέτρεψε τα ιστορικά δικαιώματα
και τις επιδοτήσεις που δινόταν στο προϊόν σε εκτατικά δικαιώματα και
εξέδωσε ατομικά δικαιώματα ανά επιλέξιμο αγροτεμάχιο χορηγώντας
ταυτόχρονα απόσπασμα ορθοφωτοχάρτη.
Τότε το ΟΣΔΕ, τουλάχιστον στη Μαγνησία, ήταν υπό την εποπτεία των
Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών Βόλου, Αλμυρού και Πηλίου- Βορείων
Σποράδων.
Agro24: Πώς αντιμετώπισαν την επιχειρηματολογία σας οι δικαστές;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Προς τιμήν τους ζητούσαν συνεχώς επιπλέον στοιχεία.
Αυτή η αντιπαράθεση με την ΠΕΔΔΥ, το ΓΕΩΤΕΕ, την WWF, την GREENPEACE
και των άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων ήταν πολύ ωφέλιμη για τον τόπο
και τους πολίτες. Αναδείχθηκε στην ολότητά του το πρόβλημα.
Ίσως οι ανώτατοι δικαστές να μην γνώριζαν τι είναι το ψηφιοποιημένο
αρχείο του ΟΠΕΚΕΠΕ, ούτε τους όρους LPIS, ΣΑΑ και πώς συνθέτουν δεδομένα
Ορθοεικόνων (Rasters) και Διανυσματικά δεδομένα (Vectors). Τι είναι οι
Ορθοφωτοχάρτες, οι αεροφωτογραφίες, οι δορυφορικές εικόνες, τα
Διανυσματικά δεδομένα που προσδιορίζουν την επιλέξιμη και τη μη
επιλέξιμη κάλυψη γης, όπως αυτή φωτοερμηνεύεται επί των Ορθοφωτοχαρτών
του Συστήματος που αποτελεί την κανονιστική υποχρέωση συμμόρφωσης της
χώρας μας.
Είδαν, επίσης, οι δικαστές ότι πρέπει να αλλάξει η διαδικασία και να
γίνει αυτεπάγγελτη. Δεν μπορεί ο κάθε πολίτης να καταθέτει μια απόδειξη,
μια διοικητική πράξη, που αφορά την περιουσία του. Πρέπει οι υπηρεσίες –
εκτός από μεμονωμένες περιπτώσεις – ένα τέτοιο σημαντικό αρχείο, όπως
το αρχείο του ΟΠΕΚΕΠΕ που αντλεί δισεκατομμύρια ευρώ κάθε έτος, με
κανονισμό της Ε.Ε., να το λάβουν υπόψιν. Αυτό είπε το ΣτΕ, επιστροφή
στην κοινή λογική, επιστροφή στην κανονικότητα. Καλλιεργούσες; Θα
καλλιεργείς. Δεν μπορεί κανείς να διεκδικεί το χωράφι που καλλιεργούσες
με τον παππού σου.
Να δούμε και τη μεγάλη εικόνα. Έχουμε μια πεπερασμένη έκταση
καλλιεργήσιμων ή βοσκήσιμων, πολύτιμων γεωργικών γαιών. Τα δάση από το
1945 μέχρι τώρα έχουν αυξηθεί, γιατί έχει επικρατήσει σε μεγάλο βαθμό η
σταυλισμένη κτηνοτροφία. Από την άλλη πλευρά, ο αστικός ιστός ανά την
Επικράτεια επεκτείνεται συνεχώς εις βάρος των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Οπότε οφείλουμε να προστατέψουμε τις πεπερασμένες και πολύτιμες
παραγωγικές γαίες. Κι αυτό κάνει το Σύνταγμα. Γι’ αυτό λέμε ότι είναι
ιστορική απόφαση. Γιατί αποδεικνύει τη συνταγματική προστασία των
αγροτικών εκτάσεων και την εθνική σημασία τους. Στο άρθρο 24 του
Συντάγματος αναφέρεται ότι: Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των
δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική
Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει
το δημόσιο συμφέρον.
Γι’ αυτό είμαι εντυπωσιασμένος με την απόφαση που υιοθετεί την άποψή
μας ότι η εμφάνιση των εκτάσεων αυτών ως δασικών θα ναρκοθετούσε την
ανάπτυξη των γεωργικών δραστηριοτήτων, οι οποίες ιστορικά συνέβαλαν στη
μεταπολεμική ανόρθωση της χώρας, στον επισιτισμό του πληθυσμού της.
Μας άκουσαν οι δικαστές και μας είπαν φέρτε μας κι άλλα στοιχεία.
Γιατί μπορεί να μην είχαν όλοι επαφή με την αγροτική παραγωγή, αλλά
αφουγκράστηκαν την κοινωνία, άλλωστε είναι μέρος της κοινωνίας. Γιατί κι
αυτοί οι δικαστές έχουν έναν αδερφό ή ξάδερφο αγρότη κάπου στην Ελλάδα.
Δεν μπορεί οι δασικές υπηρεσίες να αποφασίζουν και να ερμηνεύουν τον
νόμο αλλιώς στη Μαγνησία, αλλιώς στις Σέρρες κι αλλιώς στην Αθήνα. Ήρθε
το ΣτΕ και τα ξεκαθάρισε όλα. Τώρα θα πρέπει σε μηδενικό χρόνο να
συντάξουμε έναν σωστό ψηφιακό χάρτη που θα αποτυπώνεται το δάσος και οι
καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Και κατόπιν θα γίνει και το Κτηματολόγιο.
Στη Μαγνησία αμφισβητούνται περίπου 60.000 στρέμματα. Δασικά ή μη. Σε
όλη την Ελλάδα είναι περίπου το 5-10%. Μιλάμε για ένα μέρος του δασικού
πλούτου που αμφισβητείται. Έστω ότι όλο αυτό το ποσοστό χαρίζεται σε
γεωργική χρήση, δεν είναι κακό, είναι καλό. Θα καλλιεργούνται δίπλα στο
δάσος εκτάσεις και θα παράγουν πλούτο. Δεν είναι μόνο δασικός ο πλούτος,
υπάρχει και ο γεωργικός πλούτος.
Agro24: Με το περιβάλλον τι γίνεται;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Πάμε πάλι στην ευρωπαϊκή
νομοθεσία. Ο αγρότης είναι υποχρεωμένος, όταν καλλιεργεί, να τηρεί
κάποιους όρους, να τηρεί τους κώδικες ορθής γεωργικής πρακτικής, αυτά τα
είπαμε στο ΣτΕ. Έτσι κερδίσαμε τη δίκη, γιατί είπαμε την αλήθεια. Απορώ
γιατί τα είπαμε μόνο εμείς οι γεωπόνοι και δεν τα είπε το ΓΕΩΤΕΕ, που
είναι σύμβουλος της πολιτείας.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ε.Ε. για να πάρεις έστω ένα ευρώ
επιδότησης, πρέπει να είναι φιλοπεριβαλλοντική η διαχείριση των
αγροτικών εκτάσεων που κατέχεις ή που δηλώνεις. Είναι υποχρεωμένοι οι
δικαιούχοι επιδοτήσεων για την πολλαπλή συμμόρφωση, δηλαδή πρέπει να
προστατεύουμε υπόγεια ύδατα, υπέργεια ύδατα, χλωρίδα, πανίδα, έδαφος και
υπέδαφος. Τη διατήρηση της καλής κατάστασης όλων αυτών, με πρακτικές
και πολλαπλούς ελέγχους σε πολλαπλά σημεία. Ο ελεγκτής του ΟΠΕΚΕΠΕ που
έρχεται για την πολλαπλή συμμόρφωση στον παραγωγό, έχει μια καθορισμένη
λίστα με δεκάδες σημεία και ίσως είναι ο δυσκολότερος έλεγχος όλων, στον
οποίο υπόκειται ένας παραγωγός για να αντλήσει τις επιδοτήσεις του από
την Ε.Ε. Κι εδώ μπορούν να πουν κάποιοι ότι δεν τηρείται απόλυτα ο
κανονισμός. Ναι, αλλά τηρείται στην μεγάλη πλειοψηφία κι εκεί. Δεν θα
σταματήσουν σε αυτόν τον πλανήτη να υπάρχουν παράνομοι, κάποιοι θα
ξεφεύγουν. Εμείς έχουμε το φανάρι και το ελέγχουμε, αλλά δεν σημαίνει
ότι δεν θα βρεθεί κάποια στιγμή κάποιος να περάσει με κόκκινο.
Η Ε.Ε. βλέπουμε ότι είναι πρωτοπόρος στα ζητήματα περιβάλλοντος σε
σύγκριση με άλλες χώρες. Δεν μπορούσαν να το αντικρούσουν αυτό το
επιχείρημα.
Agro24: Πόσο σας βοήθησαν οι δικηγόροι; Γνώριζαν το αντικείμενο;
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Από πέρυσι τον 15αύγουστο του
2020, μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης τον Μάρτιο του 2021, κάθε μέρα
είχαμε επικοινωνία με τους δικηγόρους. Οι δύο δικηγόροι μας εμπλούτιζαν
συνεχώς τα κείμενα με νομοθετικές διατάξεις, ο Λάμπρος Οικονόμου και η
Έλενα Ανδρεοπούλου, οι οποίοι έχουν καταγωγή από την Καρδίτσα, είναι
Θεσσαλοί και τιμήσαν και την επιστήμη τους και την αγροτική παραγωγή,
αυτή που τους μεγάλωσε και τους σπούδασε. Είναι δύο κοφτερά μυαλά, είναι
αξιέπαινοι, δύο διαμάντια της Νομικής. Για πρώτη φορά βγήκε απόφαση που
δεν ικανοποιεί τις οικολογικές οργανώσεις, τους δασολόγους και το
ΓΕΩΤΕΕ. Τα τελευταία 40 χρόνια όλες οι αποφάσεις ήταν υπέρ τους. Νομίζω
όμως ότι το παράκαναν με τις αγροτικές εκτάσεις, γι’ αυτό τους είπαμε ως
εδώ και μη παρέκει.
Agro24: Μέχρι πρότινος όμως οι δικαστικές διαμάχες είχαν να κάνουν με οικιστικά θέματα, που είναι πιο δύσκολα.
Κωνσταντίνος Λάμπρος: Ναι, ίσως και γι’ αυτό. Με
αυτή την ξεκάθαρη απόφαση το ΣτΕ δείχνει τον δρόμο σε όσους ερμήνευαν με
δική τους έμπνευση τη νομοθεσία δείχνει τον δρόμο της επιστροφής στην
κοινή λογική και στο αυτονόητο. Δικαιωθήκαμε οι γεωπονικοί σύλλογοι της
Θεσσαλίας και της Κεντρικής Ελλάδος. Πιστεύω ότι είχαμε απόλυτα δίκαιο.
Ως επικεφαλής αυτής της προσπάθειας θέλω να τονίσω την συνεισφορά των
Προέδρων των Γεωπονικών Συλλόγων της Κεντρικής Ελλάδος: Πέντε πρόεδροι,
Λάμπρος, Γιαννακός, Κυριάκης, Μόσχος και Κυρίτσης ενωμένοι καταφέραμε
και υπερασπιστήκαμε το δίκαιο και το αυτονόητο που καθόλου αυτονόητο δεν
ήταν για δεκαετίες, με θετική έκβαση για την κοινωνία την χρήση της
τεχνολογίας.
Ευχαριστούμε από καρδιάς την ΠΕΔΔΥ το ΓΕΩΤΕΕ την WWF, την GREENPEACE
και τις άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις που μας δώσανε τη χρυσή
ευκαιρία να υπερασπιστούμε τις πολύτιμες αγροτικές γαίες και να
συνταχθούν με το δίκαιο το σύνταγμα και την άποψή μας οι ανώτατοι
δικαστές. Είμαστε βέβαιοι ότι στο μέλλον θα σέβονται περισσότερο την
άποψή μας.
Υποσχόμαστε, ότι θα είμαστε πάντα παρόντες με παρεμβάσεις,
παρέχοντας κάθε δυνατή βοήθεια – διευκρίνιση, ενώ θα παρακολουθούμε την
σωστή εφαρμογή των ως άνω διατάξεων μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας
διόρθωσης, αναμόρφωσης και κύρωσης και ψηφιοποίησης των Δασικών Χαρτών
της Επικράτειας.
https://www.agro24.gr
