του Νίκου Δαναλάτου
Καθηγητή Γεωργίας, Π.Θ.
Σχεδόν καθημερινά πλέον βομβαρδιζόμαστε από πολλά ΜΜΕ σχετικά με την αναπτυξιακή μας προοπτική στην πράσινη ενέργεια της οποίας η αιχμή του δόρατος είναι το πρόγραμμα «ΗΛΙΟΣ». Το ήδη περιβόητο με την επωνυμία αυτή πρόγραμμα αφορά στην παραγωγή πράσινης ενέργειας με την μεγάλης κλίμακας εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων σε όλη την Ελληνική επικράτεια. Πολλά από αυτά άρχισαν ήδη και «φυτεύονται» σε εδάφη μεγάλης γονιμότητας. Η νέα αυτή πλύση εγκεφάλου έχει επιφέρει ήδη αποτελέσματα: Πραγματικά, περισσότεροι του 95% των συμπολιτών μας αναγνωρίζουν μόνο τα φωτοβολταϊκά και δευτερευόντως και τις ανεμογεννήτριες ως μοναδικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Είναι γεγονός ότι παρά τη «φτώχια» μας πρέπει να επενδύσουμε σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (γνωστές ως ΑΠΕ) παράγοντας και εμείς όπως και οι λοιποί Ευρωπαίοι μέχρι το 2020 το 20% της ενέργειάς μας από ΑΠΕ, παρότι ρυπαίνουμε την ατμόσφαιρα με θερμοκηπιακά αέρια με υπο-πολλαπλάσιους ρυθμούς από ότι οι βιομηχανικοί γίγαντες – εταίροι μας στην Ε.Ε.
Το πλέον εντυπωσιακό όμως είναι ότι οι παραπάνω γιγάντιες οικονομίες από δεκαετίας επενδύουν στην ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που ονομάζουν βιομάζα (Αγγ.: Biomass. Γερμ. Biomasse), και η οποία καταλαμβάνει παραδοσιακά τη μερίδα του λέοντος μεταξύ των υπολοίπων ΑΠΕ σε ποσοστό μάλιστα που ανέρχεται στο 65% (ή περί τα 200 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου ετησίως). Ως δεύτερη κατά σειρά ΑΠΕ αναφέρεται η υδρο-ηλεκτρική ενέργεια με ποσοστό 24%. Τρίτη η γεωθερμία με 7%, τέταρτη η αιολική ενέργεια με ποσοστό περί το 3, και τελευταία (μαντέψτε ποια?) τα φωτοβολταϊκά με ποσοστό περί το 1%.
Όπως θα λειτουργούσε ο καθένας, στην αντίληψη του οποίου πέφτουν τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία (που -ειρήσθω εν παρόδω- επιμελώς αποκρύπτονται από την Ελληνική κοινή γνώμη) έτσι κι εγώ απετόλμησα να βάλω τα πράγματα σε μια σειρά με όσα δεδομένα έχω στη διάθεσή μου και με απλές στρόγγυλες σκέψεις.
Αρχίζοντας λοιπόν με το κόστος παραγωγής του Η/Ρ στην Ελλάδα, βρίσκω σε πρόσφατο ισολογισμό της ΔΕΗ να αναφέρεται ότι το κόστος καυσίμου (εξόρυξη λιγνίτη κλπ) ανέρχεται περί τα 750 εκατομμύρια € ετησίως για την παραγωγή 35.000.000 MWhe. Άρα η παραγωγή του 10% του ρεύματος αυτού που περίπου αποτελεί το ήμισυ των υποχρεώσεών μας, κοστίζει περί τα 70 εκατομμύρια € ετησίως.
Επόμενη σκέψη: πόση ισχύς πρέπει να εγκατασταθεί στην Ελλάδα για να παραχθεί αυτό το Η/Ρ? Είναι ευρέως παραδεκτό ότι τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα αποδίδουν κατά μέσον όρο περί τις 1.200 ΜWhe ανά εγκατεστημένο ΜWe ετησίως. Επομένως για 3,5 εκατομμύρια ΜWhe απαιτούνται 3.500.000 / 1.200 = 2.917 MWe εγκατεστημένης ισχύος.
Ακολουθεί η σκέψη: πόσο κοστίζει η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού πάρκου στην Ελλάδα? Οι απαντήσεις που έλαβα ποικίλουν, αλλά μια μέση τιμή φαίνεται να αποτελούν τα 3 εκατομμύρια € ανά εγκατεστημένο MWe, συμπεριλαμβανομένων όλων των εξόδων εγκατάστασης, σύνδεσης, ασφάλειας κλπ. Επομένως δε μένει παρά να πολλαπλασιάσω τα 2.917 MWe επί τα 3 εκατομμύρια και βρίσκω περί τα 9 δισεκατομμύρια €! Μήπως έχω κάνει λάθος στα μηδενικά γιατί τα βλέπω πολλά? Όχι είναι σωστά και αρχίζουν να μου προκαλούν εφίδρωση: Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που μας κοστίζει 70 εκατομμύρια € ετησίως (και λέω «μας» γιατί την πληρώνουμε όλοι όσοι κατοικούμε στην Ελλάδα) πρόκειται να εγκαταστήσουμε φωτοβολταικά πανέλα αξίας περί τα 10 δις € ?? Και με 6% επιτόκιο σε 10 έτη τα λεφτά αυτά θα φθάσουν περί τα 16 δις € ? Και μάλιστα θα εξαχθούν ως συνάλλαγμα σε οικονομίες του εξωτερικού για την προμήθεια του εξοπλισμού?
Και πόσο θα κληθούμε να πληρώνουμε στον επενδυτή για να είναι …βιώσιμη η επένδυσή του? Η απάντηση εδώ είναι 350 € ανά ΜWhe (αντί για 70 € που πληρώνουμε σήμερα) επί 3.500.000 ΜWhe = 1.3 δις € ετησίως. Δηλαδή εν ολίγοις θα γίνει εξαγωγή συναλλάγματος περί τα 16 δισεκατομμύρια €, ενώ κάθε χρόνο οι Έλληνες θα κληθούν να πληρώνουν περί τα 1.3 + 1.6 (τοκοχρεολύσιο) = 2,9 δις € για την παραγωγή Η/Ρ που σήμερα μας κοστίζει 70 εκατομμύρια € ετησίως. - Έλεος αδέλφια!!
Μήπως δεν υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις? Πέρυσι δημοσιεύτηκε έρευνα/πρόταση για την κάλυψη του 10% των ενεργειακών μας αναγκών από βιομάζα δηλαδή ό,τι συμβαίνει στα προηγμένα έθνη-εταίρους μας στην Ε.Ε. Με τη μελέτη αυτή προβλέπεται όχι αύξηση αλλά μείωση (καλά διαβάσατε) της διαφυγής συναλλάγματος κατά 1 δις € ετησίως, με παράλληλη ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας σε μια εποχή ιδιαίτερα κρίσιμη, αλλά και τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας σε μια εποχή που η ανεργία αυξάνεται με απειλητικούς πλέον ρυθμούς! Βέβαια το παραπάνω πρόγραμμα δε στηρίζει στοχευμένα συμφέροντα εντός και εκτός χώρας και δεν προβάλλεται στην Ελληνική κοινωνία.
Αυτό που εγώ κατάλαβα, συνάδελφοι, είναι ότι το πολλά διαφημιζόμενο πρόγραμμα ουδεμία σχέση έχει με τον Ελληνικό ΗΛΙΟ που είναι φωτεινός, ζεστός, αληθινός και ζωοποιός. Αλλοίμονο για κάποιους όταν ανατείλει και πάλι στο προτεκτοράτο αυτό!
