«Εριξες φυτοφάρμακο που σου έδωσε ο γείτονας; Πλήρωνε». Πρόστιμα από 300 € ώς 100.000 €, αφαίρεση άδειας λειτουργίας, μέχρι ποινές φυλάκισης από 3 μήνες ώς 2 χρόνια προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση φυτοφαρμάκων, που επιχειρεί να βάλει φραγμό στην αλόγιστη χρήση τους απ' τον αγροτικό πληθυσμό. Το νομοσχέδιο δεν χαρίζεται στην ηλικιωμένη αγρότισσα, αφού «όποιος ανταλλάσσει έστω και δωρεάν γεωργικά φάρμακα τιμωρείται με πρόστιμο από 300 € ώς 30.000 €».
Το νομοσχέδιο, που πέρασε χθες πρώτη φορά από το υπουργικό συμβούλιο, αυξάνει τη γραφειοκρατία αλλά αποσκοπεί σε γεωργία με λιγότερα χημικά για την προστασία αγροτών, καταναλωτών, υιοθετώντας την άποψη ότι τα φυτοφάρμακα είναι φάρμακα και δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται από τον καθέναν και διά πάσαν νόσον.
Βάζει στο στόχαστρο οποιονδήποτε διακινεί, πουλά, χρησιμοποιεί παράνομα, αλόγιστα ή μη εγκεκριμένα φυτοφάρμακα: αγρότη, γεωπόνο, έμπορο λιανικής, χονδρέμπορο, εισαγωγέα, διακινητή, παρασκευαστή και προβλέπει ηλεκτρονική καταγραφή διακίνησης φυτοφαρμάκων.
Για την άδεια, διακίνηση, διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων απαιτείται άδεια απ'τη Συντονιστική Εθνική Αρχή (ΣΕΑ), δηλαδή τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Καθώς η διαδικασία ελέγχων συνήθως είναι προβληματική, το νομοσχέδιο του Γιάννη Κουτσούκου για τα φυτοφάρμακα επιχειρεί να βάλει τάξη κατά τη διαδικασία πώλησής τους: οποιοδήποτε κατάστημα, συνεταιρισμός, εταιρεία πουλά ή διακινεί φυτοφάρμακα οφείλει ν' απασχολεί επιστημονικό υπεύθυνο, που θα εξηγεί αυτοπροσώπως στον αγρότη τη δοσολογία, τη χρήση του φυτοφαρμάκου, τον τρόπο αποθήκευσής του, τους κινδύνους αλλά και τις μεθόδους αυτοπροστασίας του.
Ο έμπορος λιανικής ή ο συνεταιρισμός που πουλά φυτοφάρμακα οφείλει υποχρεωτικά να συμπληρώσει έντυπο με στοιχεία του αγρότη. Ονομα, επίθετο, ΑΦΜ, τοποθεσία και κωδικό αγροτεμαχίου, χορηγούμενο σκεύασμα, ποσότητα χορηγούμενου σκευάσματος, καλλιέργεια-προϊόν, αιτία, ειδικό κωδικό καταστήματος.
Για νέα φυτοφάρμακα υποβάλλονται τεχνικά στοιχεία, μελέτες και κριτήρια ασφαλείας, συγκροτείται Επιστημονική Επιτροπή Γεωργικών Φαρμάκων με διετή θητεία και γνωμοδοτεί σε δεύτερη φάση το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο. Αρμόδιοι φορείς για έλεγχο υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων είναι οι υπηρεσίες των Περιφερειών και τα Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα πρόστιμα βεβαιώνονται ως δημόσια έσοδα, εισπράττονται κατά τον Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) και κατατίθενται στο Κεντρικό Ταμείο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Για όποιες παραβάσεις επαναλαμβάνονται, τα πρόστιμα διπλασιάζονται.
Αναλυτικά, τι προβλέπεται
* Θεσπίζεται Μητρώο Βιομηχανιών και Βιοτεχνιών Παρασκευής Γεωργικών Φαρμάκων και πρόγραμμα κατάρτισης σε θέματα ελέγχου υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων, που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης σε συνεργασία με τη ΣΕΑ. Αν κάποιος δεν έχει εγγραφεί στο Μητρώο, προβλέπονται πρόστιμα από 1.000 ευρώ ώς 100.000 ευρώ .
**Οποιος διαθέτει στην αγορά σπόρους που έχουν επενδυθεί με γεωργικά φάρμακα χωρίς σχετική άδεια από κράτος-μέλος πληρώνει πρόστιμο από 1.000-50.000 ευρώ και οι παρτίδες αποσύρονται.
* Οποιος αρνείται έλεγχο ή παρέχει ψευδή στοιχεία τιμωρείται με πρόστιμο ώς 50.000 ευρώ .
* Για παραπλανητικά στοιχεία σε φάκελο για γεωργικό φάρμακο με δυνητικά επιβλαβείς επιδράσεις σε άνθρωπο, ζώα ή περιβάλλον γενικά προβλέπεται πρόστιμο από 1.000-30.000 ευρώ και απαγορεύεται η διάθεση του φυτοφάρμακου στην αγορά για τουλάχιστον 1 χρόνο.
* Καθιερώνεται σύστημα συλλογής πληροφοριών για περιστατικά οξείας δηλητηρίασης και χρόνιες δηλητηριάσεις από παρατεταμένη έκθεση σε γεωργικά φάρμακα.
* Θεσπίζεται επιθεώρηση του εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων κάθε 5 χρόνια και μετά το 2020 ανά τριετία.
* Απαγορεύεται ο αεροψεκασμός εκτός ειδικών περιπτώσεων κι εφόσον δεν υπάρχει εναλλακτική λύση από εδάφους.
* Τίθενται περιορισμοί για τη χρήση γεωργικών φαρμάκων σε δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, υποδομές κοντά σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα κ.ά. και σε δημόσια πάρκα, κήπους, αθλητικές εγκαταστάσεις, σχολεία, παιδικές χαρές, υγιειονομικούς χώρους, προστατευόμενες περιοχές κ.ά.
* Θεσπίζεται κατάλογος εγκεκριμένων Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων αναρτημένος στην ιστοσελίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
* Στα καταστήματα πώλησης φυτοφαρμάκων αναρτάται τιμοκατάλογος και ιδρύεται Παρατηρητήριο Παρακολούθησης Τιμών Λιανικής Πώλησης Γεωργικών Φαρμάκων.
* Αν άτομο ή εταιρεία καταπολεμά έντομα-τρωκτικά χωρίς ειδική άδεια σε κατοικημένο χώρο πληρώνει πρόστιμα ώς 30.000 ευρώ .
* Αν εταιρεία απεντόμωσης δεν χρησιμοποιεί εγκεκριμένα εντομοκτόνα ούτε λαμβάνει απαραίτητα μέτρα προβλέπεται πρόστιμο ώς 10.000 ευρώ κι αφαίρεση άδειας λειτουργίας για 3 μήνες.