Περισσότερα χρήματα για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, προοδευτική εφαρμογή των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων του Πρώτου Πυλώνα και μικρότερη ανακατανομή πόρων εισηγούνται οι 27 στο τελικό κείμενο που ενέκριναν την Τρίτη και το οποίο πλέον αποτελεί την κοινή τους θέση για τη νέα ΚΑΠ. Τρία ολόκληρα χρόνια χρειάστηκαν για να φτάσουν οι 27 σε αυτή τη συμφωνία, η οποία τελικά ελήφθη κατά πλειοψηφία, μιας και η Σλοβακία και η Σλοβενία αρνήθηκαν να την υπογράψουν.
Το συμβιβαστικό κείμενο, θα αποτελέσει τη βάση για τις νέες διαπραγματεύσεις, στα πλαίσια του τριμερούς διαλόγου (Ευρωκοινοβουλίου, Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Κομισιόν) που ξεκινά στις 11 Απριλίου.
«Μετά από δύο ολόκληρες μέρες και νύχτες συζητήσεων, είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας έχει κάνει ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός στις διαπραγματεύσεις της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ, καταλήγοντας σε μια κοινή θέση για τη μεταρρύθμιση», δήλωσε ο προεδρέυων Ιρλανδός Υπουργός Γεωργίας, Σάιμον Κόβενει.
Η Κομισιόν προειδοποιεί
Ωστόσο ο επίτροπος Γεωργίας Ντατσιάν Τσιόλος δεν έδειξε τον ίδιο ενθουσιασμό. «Σε πολλά σημεία, το Συμβούλιο είναι πιο κοντά στις θέσεις Κομισιόν από ό,τι οι ευρωβουλευτές, και νομίζω ότι αυτό θα βοηθήσει πολύ στις διαπραγματεύσεις», είπε ο Ρουμάνος. Προσέθεσε όμως ότι «δυστυχως η Κομισιόν δεν μπορεί να δεχτεί κάποια σημεία της συμφωνίας ως έχουν», και ιδίως την άτολμη ανακατανομή πόρων που εισηγούνται οι 27. Προειδοποίησε μάλιστα τους δημοσιογράφους λέγοντας ότι «δεν το κείμενο που έχετε μπροστά σας δεν είναι το τελικό κείμενο» της νέας ΚΑΠ.
Μερική και όχι πλήρης σύγκλιση ως το 2019
Να πληρώνονται περισσότερα ευρώ τα πρώτα στρέμματα ζητάνε οι 27
Τα περιβαλλοντικά μέτρα του Πρώτου Πυλώνα, η θέσπιση μιας ενιαίας ενίσχυσης ανά στρέμμα, καθώς και το μέλλον των δικαιωμάτων φύτευσης και των ποσοστόσεων της ζάχαρης ήταν τα βασικά θέματα που δίχασαν τους 27 στο Συμβούλιο υπουργών Γεωργίας.
Όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις η συμφωνία που επιτεύχθηκε επιτρέπει στα κράτη μέλη να κινηθούν προς μια μερική και όχι πλήρη σύγκλιση έως το 2019. Μάλιστα η μετάβαση στις νέες ενισχύσεις γίνεται πολύ πιο «μαλακή», αφού την πρώτη χρονιά μόνο ένα ποσοστό 10% από τον εθνικό φάκελο θα διατεθεί για τη σύγκλιση σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο.
Όσον αφορά τα περιβαλλοντικά μέτρα προβλέπεται να αποσαφηνιστούν οι «ισοδύναμες πρακτικές», δηλαδή καλλιεργητικές πρακτικές που έχουν ισοδύναμο ή ακόμη και υψηλότερο όφελος για το κλίμα και το περιβάλλον, σε σύγκριση με το «πρασίνισμα» που προτείνει η Κομισιόν.
Επίσης, προωθείται η προοδευτική εφαρμογή της διαφοροποίησης των καλλιεργειών, ενός μέτρου που στόχο έχει την αποφυγή της μονοκαλλιέργειας και την προστασία του εδάφους.
Οικολογική εστίαση στο 5%
Όσον αφορά τις «περιοχές οικολογικής εστίασης», προτείνεται αρχικά να καλύπτουν το 5% της έκτασης των εκμεταλλεύσεων και μετά από αξιολόγηση της Επιτροπής, το 2017, το ποσοστό αυτό να αυξηθεί σε 7% από το 2018.
Άλλη μια σημαντική παράμετρος της συμφωνίας του Συμβουλίου είναι η αύξηση στα ποσοστά προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης. Δίνεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν έως και 12% του ετήσιου εθνικού τους φακέλου, έναντι του 10% που έχει προτείνει η Κομισιόν.
Τέλος, αντι για πλαφόν, οι 27 τάσσονται υπέρ μιας προαιρετικής «ανακατανεμητικής ενίσχυσης» που θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να πληρώνουν περισσότερα ευρώ για τα «πρώτα» στρέμματα κάθε εκμετάλλευσης, ενισχύοντας περισσότερο τους μικρούς της αγροτικής παραγωγής.
Τέλος οι 27 εισηγούνται την εθελοντική παράταση του Καθεστώτος Ενιαίας Στρεμματικής Ενίσχυσης (ΚΕΣΕ) ως το 2020. Επίσης, έχει συμπεριληφθεί μια διάταξη που θα επιτρέπει τη δυνατότητα μεταβατικής εθνικής ενίσχυσης κατά την περίοδο 2015 - 2020.
Αλλαγές στο κρασί από το 2019
Ως προς το μηχανισμό ρύθμισης της παραγωγής κρασιού, οι 27 εισηγούνται τα εξής:
● Εισαγωγή ενός νέου συστήματος αδειών για τη ρύθμιση των φυτεύσεων αμπελώνων για όλες τις κατηγορίες των κρασιών, που ισχύουν για όλα τα οινοπαραγωγικά κράτη μέλη για 6 χρόνια (1η Ιανουαρίου 2019 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024).
● Ελεύθερες, μη μεταβιβάσιμες άδειες που χορηγούνται, κατόπιν αιτήσεως, και λήγουν μετά από 3 χρόνια αν δεν χρησιμοποιηθούν.
● Ετήσιες άδειες για νέες φυτεύσεις που χορηγούνται από τα κράτη μέλη και αντιστοιχούν στο 1% των φυτεμένων εκτάσεων αμπελώνων.
Οι παράμετροι
Οικολογική εστίαση
Σύμφωνα με την πρόταση των 27, οι περιοχές οικολογικής εστίασης θα καλύψουν το 5% της έκτασης των εκμεταλλεύσεων κατά την πρώτη χρονιά εφαρμογής του μέτρου, φτάνοντας το 7% ως το 2018.
Κυρώσεις
Προτάθηκαν συγκεκριμένες κυρώσεις για τους αγρότες που δεν θα εφαρμόσουν τα αγροπεριβαλλοντικά του πρώτου πυλώνα: Απώλεια του 30% των άμεσων ενισχύσεων και και επιπλέον ποινή ως 25% της οικολογικής συνιστώσας των ενισχύσεων.
Ισοδύναμα μέτρα
Η ιρλανδική προεδρία προτείνει αν το 75% μιας εκμετάλλευσης καλύπτεται από αγροπεριβαλλοντικά του δεύτερου πυλώνα, να θεωρείται ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις των πράσινων ενισχύσεων
Συνδεδεμένες
Στην πριμοδότηση για τη διατήρηση θηλαζουσών αγελάδων θα μπορεί να αφιερωθεί ως και 12% του εθνικού φακέλου. Πάντως η Κομισιόν επιμένει μόνο το 10% να διατίθεται για συνδεδεμένες ενισχύσεις.
Σε τεταμένο κλίμα οι συζητήσεις
Εκρηκτική ατμόσφαιρα δημιούργησαν οι σημαντικές διαφωνίες των 27 για τη νέα ΚΑΠ ιδίως στα θέματα των άμεσων ενισχύσεων και των ποσοστώσεων για τη ζάχαρη.
Για άλλη μια φορά υπήρχε διχασμός μεταξύ των χωρών που θέλουν να προστατεύσουν ορισμένους κλάδους της παραγωγής και αυτών που επιθυμούν πιο ελεύθερες συνθήκες στις αγορές.
«Οι χαμένοι ήθελαν να περιορίσουν τις απώλειές τους και οι κερδισμένοι να αυξήσουν τα κέρδη τους», τόνισε ο Ιρλανδός υπουργός γεωργίας Σάιμον Κόβενει. Και επειδή κατείχε την προεδρία του Συμβουλίου, ο Κόβενει είχε το δύσκολο έργο αφενός να συμβιβάσει τις αντιτιθέμενες τάσεις αφετέρου να υπερασπιστεί τους Ιρλανδούς αγρότες.
Ποσοστώσεις ως το 2017 για τη ζάχαρη
Την κατάργηση των ποσοστώσεων της ζάχαρης κατά την περίοδο εμπορίας 2016/17 πρότεινε η ιρλανδική προεδρία στο Συμβούλιο υπουργών Γεωργίας.
Τους τελευταίους μήνες, στο θέμα της ζάχαρης είχαν διαμορφωθεί δύο στρατόπεδα. Από τη μία βρίσκονται η Κομισιόν και χώρες όπως η Βρετανία, που επιθυμούν την κατάργηση των ποσοστώσεων το 2015, όπως προβλέπουν οι συμφωνίες προηγούμενων ετών. Κι από την άλλη βρίσκονται οι περισσότερες τευτλοπαραγωγές χώρες, που ζητούν επίμονα παράταση του ισχύοντος καθεστώτος ως το 2020.
Ως συμβιβασμό, ο Ιρλανδός υπουργός Γεωργίας Σάιμον Κόβενεϊ πρότεινε οι ποσοστώσεις να λήξουν την περίοδο εμπορίας 2016/17. Δηλαδή μία χρονιά νωρίτερα από ό,τι είχε προταθεί προηγουμένως στο Συμβούλιο. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την ιρλανδική πρόταση, δεν θα υπάρξουν μεταβατικές ρυθμίσεις. Έτσι χώρες όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα παραιτούνται από το αίτημά τους για αύξηση της ποσόστωσής τους στο ενδιάμεσο διάστημα.
Πάντως το 2017 δεν πρέπει να θεωρείται οριστικό. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, με ψήφισμά τους, οι ευρωβουλευτές ζητούσαν παράταση των ποσοστώσεων της ζάχαρης ως το 2020. Τώρα λοιπόν το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους 27 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,.
Από την πλευρά τους οι τευτλοπαραγωγοί είναι υπέρ της παράτασης των ποσοστώσεων. Η Ένωση Ευρωπαίων Τευτλοπαραγωγών (CIBE) σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «οι ευρωβουλευτές έστειλαν ένα πολύ σαφές μήνυμα στην Κομισιόν. Η Κομισιόν τώρα θα πρέπει να λάβει υπόψη της το μήνυμα αυτό και να προτείνει παράταση των ποσοστώσεων ως την περίοδο εμπορίας 2019/2020.
Αντιδράσεις
Κανείς σχεδόν δεν έμεινε με θετικές εντυπώσεις από τα αποτελέσματα του Συμβουλίου: ούτε η Κομισιόν, ούτε η Copa -Cogeca αλλά ούτε και οι οικολόγοι και οι επιχειρήσεις.
Σλοβακία και Σλοβενία δεν υπέγραψαν
Ο Σλοβένος υπουργός γεωργίας και ο Σλοβάκος ομόλογος του, αρνήθηκαν να υπογράψουν τη συμφωνία καθώς έκριναν ότι δεν συνέφερε τις χώρες τους. Με 25 υπέρ και 2 κατά η συμφωνία του Συμβουλίου δίνει όπως, χαρακτηριστικά είπε ο Ιρλανδός υπουργός γεωργίας «μια ισχυρή εντολή στην ιρλανδική προεδρία για το επόμενο στάδιο των διαπραγματεύσεων ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία ως τον Ιούνιο του 2013».
Copa-Cogeca
Ο Γ.Γ. της Copa-Cogeca, Πέκα Πέσονεν τόνισε ότι είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι οι ποσοστώσεις ζάχαρης δεν θα συνεχιστούν ως το 2020, αλλά θεωρεί σημαντικό το ότι το νέο σύστημα αδειών για φύτευση αμπελώνων θα ξεκινήσει από το 2019.
Κομισιόν: Ζητά πιο δεσμευτικά μέτρα
Ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ, Ντατσιάν Τσιόλος δήλωσε ότι θα πιέσει για πιο ριζικές αλλαγές στο τελικό δεσμευτικό πακέτο μεταρρυθμίσεων κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων Συμβουλίου, Κομισιόν και Ευρωκοινοβουλίου από τώρα μέχρι και τον Ιούνιο.
Λιγότερα περιβαλλοντικά μέτρα
«Γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι αυτό που ονομάστηκε αρχικά ως η “πράσινη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ” τώρα αποτελεί μια αφορμή για διπλές “πράσινες” πληρωμές», δήλωσε ο Τρις Ρόμπιζνς, από τη ΜΚΟ BirdLife Europe.
Στρεβλώνουν την αγορά
Επιστολή απέστειλε στην Κομισιόν ο Λούντζερ Φίσερ, πρόεδρος της ευρωπαϊκής ένωσης βιοτεχνών και ΜΜΕ (UEAPME) επισημαίνοντας ότι η συνέχιση των ποσοστώσεων ζάχαρης είναι αντίθετη με τους στόχους και τις αρχές της εσωτερικής αγοράς και του θεμιτού ανταγωνισμού. «Οι ποσοστώσεις ζάχαρης στρεβλώνουν την αγορά προς όφελος των λίγων και εις βάρος των πολλών», σύμφωνα με τον Φίσερ.
Τα περιεχόμενα της Agrenda έχουν ως εξής:
ΑΝΑΠΤΥΞΗ
■ Πιο Glamour δεν γίνεται από κεράσι που πωλείται στα 110 ευρώ το κιλό σελ. 10
■ Λιγότερο κατά 100.000 τόνους το αιγοπρόβειο γάλα τα τελευταία χρόνια σελ. 44
■ Έτοιμο να γιορτάσει το Πάσχα των Καθολικών το ελληνικό σπαράγγι σελ. 6
■ Με το βλέμμα στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ο στεγνός αγροτικός Απρίλιος σελ. 7
■ Από πού προκύπτει το ασυμβίβαστο εξισωτικής και ενίσχυσης de minimis; σελ. 47
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
■ Τρέχουν οι αιτήσεις για τις ενισχύσεις των μικρών νησιών του Αιγαίου σελ. 26, 31
■ Το κρητικό αβοκάντο τέθηκε στην υπηρεσία της γυναικείας ομορφιάς σελ. 40
■ Χρήμα για κάθε ανάγκη από τα επιχειρησιακά προγράμματα των Ομάδων σελ. 20
■ Πέφτουν οι τίτλοι τέλους στο σίριαλ πώλησης της ακριτικής ΣΕΚΑΠ σελ. 16, 41
■ Συνέντευξη: Ο Κώστας Σπανούλης και οι εγκλωβισμένοι στα φωτοβολταϊκά σελ. 34
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
■ Σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα διανομής φρούτων στα σχολεία σελ. 42
■ Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι φετινοί δικαιούχοι της Αγροτικής Εστίας σελ. 8
■ Πόλος έλξης το περίπτερο των Ελληνικών Γεωπάρκων στο Βερολίνο σελ. 33
■ Από τον Πύργο της Ηλείας κατάγεται το νέο Νο1 της Philip Morris σελ. 50
■ Χωρίς Γκαρσία, δε γίνεται πάρτι, σύμφωνα με τους φίλους του ΠΑΟΚ σελ. 55
Editorial
Aγαπητέ αναγνώστη,
Η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει αυτό τον καιρό τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη δεν συνιστά το καλύτερο περιβάλλον για τη λήψη κρίσιμων επιχειρηματικών αποφάσεων.
Ωστόσο τα γεγονότα τρέχουν και τα… τρένα φεύγουν! Ειδικότερα στον αγροτικό χώρο το τοπίο αλλάζει και καλό είναι οι συντελεστές της αγροτικής παραγωγής, ακόμα κι αν δεν μπορούν να επηρεάσουν την ροή των πραγμάτων, τουλάχιστον να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες.
Καλώς ή κακώς, οι παραδοσιακές μορφές συνεργατισμού με τις μεγάλες Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών σε κυρίαρχο ρόλο, ειδικά σε κάποιες περιοχές (π.χ. Ηράκλειο, Λάρισα, Αγρίνιο κ.α.), τείνουν να αποτελέσουν παρελθόν.
Όπως παρελθόν αποτελεί εδώ και καιρό η ισχυρή παρουσία της κρατικής Αγροτικής Τράπεζας που συντηρούσε για δεκαετίες το συγκεκριμένο «σύστημα» οργάνωσης χώρου.
Τι είναι όμως αυτό που έρχεται; Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο σαφές σχέδιο, ωστόσο οι επιμέρους χειρισμοί οδηγούν:
α) στην ανάπτυξη μικρών και ευέλικτων μορφών συλλογικής δράσης (μικρές Ομάδες Παραγωγών και τοπικοί συνεταιρισμοί με κλαδικό χαρακτήρα), β) στην ταχεία ενδυνάμωση του ρόλου της Τράπεζας Πειραιώς – ΑΤΕbank, φυσικά με νέα θεώρηση για την ανάπτυξη του χώρου και γ) στην εμφάνιση μιας σειράς νέων σχηματισμών (δίκτυα) που φιλοδοξούν να παίξουν ενεργό ρόλο στην ενίσχυση της υπεραξίας (branding) και τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων.
Το θέμα είναι, ποια η θέση του παραγωγού στο νέο αυτό πλαίσιο!
Agrenda
ΑΝΑΠΤΥΞΗ
■ Πιο Glamour δεν γίνεται από κεράσι που πωλείται στα 110 ευρώ το κιλό σελ. 10
■ Λιγότερο κατά 100.000 τόνους το αιγοπρόβειο γάλα τα τελευταία χρόνια σελ. 44
■ Έτοιμο να γιορτάσει το Πάσχα των Καθολικών το ελληνικό σπαράγγι σελ. 6
■ Με το βλέμμα στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ο στεγνός αγροτικός Απρίλιος σελ. 7
■ Από πού προκύπτει το ασυμβίβαστο εξισωτικής και ενίσχυσης de minimis; σελ. 47
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
■ Τρέχουν οι αιτήσεις για τις ενισχύσεις των μικρών νησιών του Αιγαίου σελ. 26, 31
■ Το κρητικό αβοκάντο τέθηκε στην υπηρεσία της γυναικείας ομορφιάς σελ. 40
■ Χρήμα για κάθε ανάγκη από τα επιχειρησιακά προγράμματα των Ομάδων σελ. 20
■ Πέφτουν οι τίτλοι τέλους στο σίριαλ πώλησης της ακριτικής ΣΕΚΑΠ σελ. 16, 41
■ Συνέντευξη: Ο Κώστας Σπανούλης και οι εγκλωβισμένοι στα φωτοβολταϊκά σελ. 34
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
■ Σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα διανομής φρούτων στα σχολεία σελ. 42
■ Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι φετινοί δικαιούχοι της Αγροτικής Εστίας σελ. 8
■ Πόλος έλξης το περίπτερο των Ελληνικών Γεωπάρκων στο Βερολίνο σελ. 33
■ Από τον Πύργο της Ηλείας κατάγεται το νέο Νο1 της Philip Morris σελ. 50
■ Χωρίς Γκαρσία, δε γίνεται πάρτι, σύμφωνα με τους φίλους του ΠΑΟΚ σελ. 55
Editorial
Aγαπητέ αναγνώστη,
Η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει αυτό τον καιρό τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη δεν συνιστά το καλύτερο περιβάλλον για τη λήψη κρίσιμων επιχειρηματικών αποφάσεων.
Ωστόσο τα γεγονότα τρέχουν και τα… τρένα φεύγουν! Ειδικότερα στον αγροτικό χώρο το τοπίο αλλάζει και καλό είναι οι συντελεστές της αγροτικής παραγωγής, ακόμα κι αν δεν μπορούν να επηρεάσουν την ροή των πραγμάτων, τουλάχιστον να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες.
Καλώς ή κακώς, οι παραδοσιακές μορφές συνεργατισμού με τις μεγάλες Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών σε κυρίαρχο ρόλο, ειδικά σε κάποιες περιοχές (π.χ. Ηράκλειο, Λάρισα, Αγρίνιο κ.α.), τείνουν να αποτελέσουν παρελθόν.
Όπως παρελθόν αποτελεί εδώ και καιρό η ισχυρή παρουσία της κρατικής Αγροτικής Τράπεζας που συντηρούσε για δεκαετίες το συγκεκριμένο «σύστημα» οργάνωσης χώρου.
Τι είναι όμως αυτό που έρχεται; Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο σαφές σχέδιο, ωστόσο οι επιμέρους χειρισμοί οδηγούν:
α) στην ανάπτυξη μικρών και ευέλικτων μορφών συλλογικής δράσης (μικρές Ομάδες Παραγωγών και τοπικοί συνεταιρισμοί με κλαδικό χαρακτήρα), β) στην ταχεία ενδυνάμωση του ρόλου της Τράπεζας Πειραιώς – ΑΤΕbank, φυσικά με νέα θεώρηση για την ανάπτυξη του χώρου και γ) στην εμφάνιση μιας σειράς νέων σχηματισμών (δίκτυα) που φιλοδοξούν να παίξουν ενεργό ρόλο στην ενίσχυση της υπεραξίας (branding) και τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων.
Το θέμα είναι, ποια η θέση του παραγωγού στο νέο αυτό πλαίσιο!
Agrenda
