Απαιτείται Ευρωπαϊκή κινητοποίηση για την αντιμετώπιση του μύκητα που νεκρώνει τα πλατάνια

ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΣΟΚ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
Γραφείο Κρίτωνα Αρσένη

Ευρωβουλευτή

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Βρυξέλλες, 29 Αυγούστου 2010

Κρίτων Αρσένης: Απαιτείται Ευρωπαϊκή κινητοποίηση για την αντιμετώπιση του μύκητα που νεκρώνει τα πλατάνια

Να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις ευθύνες της απέναντι στην επιδημία που απειλεί τα πλατάνια στην Ελλάδα και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζήτησε με γραπτή ερώτηση ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένης. Ζητά επίσης τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την αποτροπή της περαιτέρω εξάπλωσης της ασθένειας "μεταχρωματικό έλκος του πλατάνου" και την εξάλειψη του παθογόνου μύκητα που νεκρώνει τα Ευρωπαϊκά πλατάνια.

Με αφορμή την κατάθεση της ερώτησης ο Κρίτων Αρσένης δήλωσε τα εξής:

"Σύμφωνα με τους ειδικούς, το μεταχρωματικό έλκος, που προκαλείται από τον παθογόνο μύκητα Ceratocystis platani, είναι η πλέον καταστρεπτική ασθένεια του πλατάνου διεθνώς, προκαλώντας ολική νέκρωση των δέντρων. Η ασθένεια πιθανολογείται πως έχει εισαχθεί στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Σε πόλεις της Γαλλίας και Ιταλίας η ασθένεια έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις και έχει καταστρέψει το 80-90% των δέντρων πλατάνου. Ο παθογόνος μύκητας έχει καταγραφεί επίσης στην Ελλάδα, το Βέλγιο, την Ελβετία και την Αρμενία, ενώ υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για την παρουσία του στην Ισπανία, την Τουρκία και την Αλγερία. Στην Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα του ΕΘΙΑΓΕ, ο μύκητας προήλθε από Ιταλικά φυτώρια μέσω εισαγωγής μολυσμένων φυτών. Έως τώρα, ο μύκητας έχει καταγραφεί στη ΝΔ Πελοπόννησο, νεκρώνοντας δέντρα κάθε μεγέθους και ηλικίας. Με βάση πρόσφατες αναφορές ο μύκητας έχει εμφανιστεί και στην Ήπειρο, ενώ δεν αποκλείεται η ασθένεια να έχει μεταδοθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και να μην έχει ακόμα εντοπιστεί.

Τα πλατάνια αποτελούν σημαντικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Βιοποικιλότητας και ειδικά της Μεσογείου (Τύπος Οικοτόπου Natura 2000: Δάση Ανατολικής Πλατάνου), λόγω των οικοσυστημικών υπηρεσιών που παρέχουν. Τα βαθιά ριζικά συστήματα που διαθέτουν προστατεύουν τις όχθες των ποταμών από τη διάβρωση και καθαρίζουν τα νερά του ποταμού από τους διάφορους ρύπους, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη διατήρηση της ποιότητας του εδάφους. Πολύτιμη είναι η προσφορά τους και ως προς τη βιοποικιλότητα καθώς αποτελούν μοναδικό βιότοπο για πληθώρα ειδών πανίδας.

Στην Ελλάδα, τα πλατάνια καταλαμβάνουν το 2,6% της συνολικής δασοκάλυψης (Απογραφή δασών, 1992). Είναι το κυρίαρχο είδος της παραποτάμιας βλάστησης σε ρέματα και ποταμούς της Ελλάδας και εντοπίζεται σε μεγάλο εύρος υψομέτρων (0 - 1000 μ). Το μεταχρωματικό έλκος του πλατάνου απειλεί με νέκρωση ακόμη και τα υπεραιωνόβια δέντρα. Δεδομένου ότι ο μύκητας έχει χαρακτηρισθεί ως παθογόνο καραντίνας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να λάβει αυστηρότερα μέτρα ελέγχου στη διακίνηση φυτικού υλικού και να τα εφαρμόσει άμεσα προκειμένου να περιορισθεί η εξάπλωση."

Η γραπτή ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένη: Αντιμετώπιση Ευρωπαϊκής επιδημίας πλατανιών

Το μεταχρωματικό έλκος (cancer stain), που προκαλείται από τον μύκητα Ceratocystis platani, είναι η πλέον καταστρεπτική ασθένεια του πλατάνου διεθνώς, προκαλώντας ολική νέκρωση των δέντρων. Η ασθένεια αυτή πιθανολογείται πως έχει εισαχθεί στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Σε ορισμένες από τις πόλεις της Γαλλίας και Ιταλίας η ασθένεια έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις και έχει καταστρέψει το 80-90% των δέντρων πλατάνου (P. x acerifolia). Ο παθογόνος μύκητας έχει καταγραφεί επίσης στην Ελβετία, το Βέλγιο, την Αρμενία (Panconesi, 1999), τελευταία και στην Ελλάδα (Tsopelas & Angelopoulos, 2004), ενώ υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για την παρουσία του στην Ισπανία, Τουρκία και την Αλγερία. Τα πλατάνια αποτελούν σημαντικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Βιοποικιλότητας και ειδικά της Μεσογείου, βάσει των οικοσυστημικών υπηρεσιών που παρέχουν, ενώ σημαντικός θεωρείται και ο καλλωπιστικός τους ρόλος για το Ευρωπαϊκό αστικό τοπίο.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Προστασίας Φυτών (EPPO) ο πιο πιθανός τρόπος διάδοσης του μύκητα, που έχει χαρακτηριστεί ως παθογόνο καραντίνας (EPPO, 1986), σε νέες χώρες είναι μέσω της διακίνησης πολλαπλασιαστικού υλικού. Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/29/ΕΚ του Συμβουλίου, η Επιτροπή πρέπει να έχει ενεργό ρόλο στους υγειονομικούς έλεγχους των φυτών.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω ερωτάται η Επιτροπή:

1. Ποια μέτρα έχει λάβει για τον περιορισμό της εξάπλωσης του φαινομένου; Υπάρχει εκτίμηση για τις επιπτώσεις της εξάπλωσης του μύκητα στην Ευρωπαϊκή βιοποικιλότητα;

2. Ποια μέτρα έχει υιοθετήσει για το συντονισμό των Κρατών Μελών για την αντιμετώπιση του φαινομένου που έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας στην ΕΕ;

3. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία θεωρεί πως η επιδημία βρίσκεται σε ύφεση ή σε έξαρση;

Ποια επιπλέον μέτρα προτίθεται να λάβει προκειμένου να αποτρέψει την περαιτέρω εξάπλωση της και να εξαλείψει τον θανάσιμο για τα πλατάνια μύκητα, στα πλαίσια προστασίας της βιοποικιλότητας;