Μαζική και άμεση υπήρξε η ανταπόκριση από παντός είδους φορείς του αγροτικού χώρου στη δημόσια διαβούλευση για τους στόχους και τις ανάγκες των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων που εξήγγειλε η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή.
Η διαβούλευση ξεκίνησε στη διεύθυνση www.opengov.gr/ypaat στις 20 Απριλίου και θα συνεχιστεί μέχρι τις 3 Μαΐου, με στόχο, μέσα από την κατάθεση απόψεων από όλους τους ενδιαφερόμενους να προκύψει ένα πρωτογενές υλικό για τη σύσταση του νομοσχεδίου για την «Ανασυγκρότηση των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων».
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εστιάζεται βεβαίως στη λεπτομερέστατη, πενηντασέλιδη πρόταση της ΠΑΣΕΓΕΣ, που περιλαμβάνει μία σειρά από θέσεις για την εξύγιανση και αναμόρφωση των αγροτικών συνεταιρισμών, όπως για παράδειγμα η μετατροπή όλων των ΕΑΣ σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς.
Ωστόσο, αναπόφευκτα προκύπτει και ένα ουδόλως αδικαιολόγητο ερώτημα για τους πιο υποψιασμένους και επιφυλακτικούς που γνωρίζουν τα του χώρου: Το κατά πόσον η πρόταση της κορυφαίας αγροτοσυνεταιριστικής οργάνωσης αποτελεί πραγματικά μία γνήσια προσπάθεια ανασυγκρότησης του πολύπαθου χώρου ή αν καλούνται τώρα να διαχειριστούν την κρίση που οι ίδιοι δημιούργησαν αυτά τα προβλήματα εξαρχής, με τον κίνδυνο φυσικά να ανακυκλώσουν τα ίδια ακριβώς προβλήματα. Με άλλα λόγια, η ανησυχία εντοπίζεται στο κατά πόσον υπάρχει προθυμία να επέλθουν όντως οι ριζοσπαστικές κινήσεις εξυγίανσης του χώρου ή ο φαύλος κύκλος θα διαιωνιστεί και το συνεταιριστικό κίνημα θα παραμείνει… κενό γράμμα.
Με την ΠΑΣΕΓΕΣ να διατείνεται μάλιστα σε μία από τις θέσεις της πως είναι έτοιμη και πρόθυμη να αποποιηθεί τον συνδικαλιστικό της ρόλο και να εγκαταλείψει την επαγγελματική εκπροσώπηση των αγροτών, προκειμένου να πάψει να συνδέεται στην κοινή συνείδηση με κομματικά συμφέροντα και άλλες ύποπτες διασυνδέσεις, αναρωτιέται κανείς κατά πόσον η οργάνωση επιδίδεται εκ νέου σε μεγαλόστομο κυνήγι εντυπώσεων, θόλωμα των νερών και βολιδοσκόπηση διαθέσεων, που δεν αντανακλά απαραίτητα τις πραγματικές διαθέσεις που επικρατούν στους κόλπους της. Βέβαια, αξίζει να ειπωθεί πως η ΠΑΣΕΓΕΣ διασαφηνίζει συγχρόνως πως δεν σκοπεύει να διατηρήσει τα σκήπτρα της ως κορυφαία οργάνωση συντονισμού και εκπροσώπησης της συνεταιριστικής κίνησης.
Στις επόμενες σελίδες παρουσιάζονται συνοπτικά οι κύριες θέσεις πολιτικής της ΠΑΣΕΓΕΣ για την ανασυγκρότηση των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων, καθώς και αντιπροσωπευτικά δείγματα απόψεων που έσπευσαν να καταθέσουν άλλοι δρώντες του αγροτικού τομέα.
Τους παράγοντες ζωτικής σημασίας που θα εγγυηθούν ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα στην προσπάθεια ανασυγκρότησης, εξυγίανσης και ανάπτυξης των αγροτικών συνεταιρισμών, εντοπίζει σε αναλυτική πενηντασέλιδη μελέτη με τις θέσεις της το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ, τις οποίες παρουσίασε σε συνεδρίασή της στο Ναύπλιο.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης τονίστηκε ότι κανένας παραγωγός δεν πρέπει να αποκλείεται από τη συμμετοχή του στο συνεταιρισμό, εάν πραγματικά ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες του. Παράλληλα, κρίθηκε απόλυτα αναγκαία η ενίσχυση της επιχειρηματικής ευελιξίας των συνεταιρισμών και η επιδίωξη της μέγιστης δυνατής συσπείρωσής τους σε εθνικό, ευρωπαϊκό, ακόμα και υπερεθνικό επίπεδο. Να σημειωθεί πως η ΠΑΣΕΓΕΣ θα ολοκληρώσει τον α΄ κύκλο της διαβούλευσης, σε ειδική σύνοδο με τους Προέδρους και τους Διευθυντές των μελών της, που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στις 13 και 14 Μαΐου του 2010.
Οι τέσσερις στόχοι των συνεταιρισμών
Η ΠΑΣΕΓΕΣ θεωρεί πως μέσα από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς πρέπει να επιδιώκονται οι εξής τέσσερις στόχοι:
α) Η ισχυροποίηση της διαπραγματευτικής δύναμης των αγροτών, με συγκέντρωση της προσφοράς αγροτικών προϊόντων και της ζήτησης αγροτικών εφοδίων.
Η συσπείρωση του συνόλου, ει δυνατόν, των παραγωγών, είναι το μέγιστο δυνατό μέσο προάσπισης των συμφερόντων τους, αφού στο σημερινό κλίμα του έντονου ανταγωνισμού, ο μεμονωμένος παραγωγός δύσκολα έχει περιθώρια επιβίωσης, εκτός αν προσφέρει κάποιο προϊόν ή υπηρεσία με συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα ή ζήτηση.
β) Η συνεργασία των μελών με τη συνεταιριστική οργάνωση πρέπει να είναι ουσιαστική, με πραγματική δέσμευση. Αυτό συνεπάγεται περιορισμό της κυριαρχίας του μέλους και αύξηση της κυριαρχίας της ομάδας. Οφείλει να αναφέρεται στο καταστατικό και να τηρείται με αυστηρότητα η δέσμευση των μελών να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του συνεταιρισμού, διαφορετικά θα αυτός θα καταστεί αργά ή γρήγορα άχρηστος και θα διαλυθεί. Όταν ο συνεταιρισμός αποφασίζει να αναλάβει μια δραστηριότητα, τα μέλη πρέπει να υποχρεώνονται να υπογράψουν δέσμευση χρησιμοποίησης των υπηρεσιών του (η μη τήρησή της συνεπάγεται αποζημίωση εκ μέρους του μέλους) ή να αποχωρήσουν.
γ) Η δέσμευση του μέλους πρέπει να είναι εθελοντική (μέσω του καταστατικού) και όχι επιβαλλόμενη από τη νομοθεσία.
δ) Το θεσμικό πλαίσιο οφείλει να διευκολύνει την ανασυγκρότηση που θα επιδιωχθεί, παρέχοντας τις κατάλληλες ρυθμίσεις και τα αναγκαία κίνητρα συγχώνευσης και ανάπτυξης. Η Πολιτεία έχει συμφέρον να υπάρχουν ισχυρές συνεταιριστικές πρωτοβουλίες και για τη δημιουργία τους μπορεί να συμβάλει με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, ενώ ρυθμιστικές ενισχύσεις για την καλύτερη λειτουργία της αγοράς είναι δικαιολογημένες, χωρίς όμως να επιζητούνται από τους συνεταιρισμούς διαρκείς «ενέσεις» επιβίωσης πριν από την «εκπνοή».
Οι άξονες ανασυγκρότησης των αγροτικών συνεταιρισμών κατά ΠΑΣΕΓΕΣ
1) Οι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) να αποτελέσουν ισχυρούς πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς, που έχουν ως μέλη φυσικά και νομικά πρόσωπα και να εξυπηρετούν απ’ ευθείας τα μέλη τους. Παρότι υπάρχουν περιπτώσεις σημαντικών πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών, ο αριθμός τους είναι περιορισμένος. Με τη μετατροπή των ενώσεων σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς θα παρουσιαστεί η πραγματική εικόνα της ελληνικής συνεταιριστικής κίνησης.
2) Οι γενικές συνελεύσεις να είναι λειτουργικές, με περιορισμένο αριθμό μελών, ώστε να γίνεται ουσιαστικός διάλογος. Εφόσον οι ενώσεις μετατραπούν σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς, ο αριθμός των μελών θα είναι μεγάλος. Όμως, για να είναι λειτουργική μια γενική συνέλευση, πρέπει να αποτελείται από σχετικά περιορισμένο αριθμό προσώπων, αφού υπάρχει έλλειψη χρόνου προκειμένου να εκφραστούν όλοι οι συμμετέχοντες σε μία πολυάνθρωπη συνέλευση. Προκειμένου να αυξηθεί η ευελιξία των συνεταιρισμών στη λήψη αποφάσεων, πρέπει να περιορίζονται τα θέματα που εντάσσονται στην αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης, και να εξουσιοδοτηθεί ο χειρισμός των περισσότερων από το Δ.Σ. ή τον γενικό διευθυντή.
3) Οι υφιστάμενοι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί να αποτελέσουν Τμήματα του νέου συνεταιρισμού (πρώην ΕΑΣ), τα οποία να λειτουργούν ως Τμηματικές Συνελεύσεις για την εκλογή αντιπροσώπων. Η ένταξη των υφιστάμενων συνεταιρισμών στην Ένωση που θα μετατραπεί σε πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό, προσφέρει την ευκαιρία της εκκαθάρισης του μητρώου των συνεταιρισμών από άτομα που έχουν αποβιώσει ή εγκαταλείψει τη γεωργία. Δεν θα έχουν λόγο εγγραφής όσοι δεν χρησιμοποιούν τις προσφερόμενες υπηρεσίες στο χρονικό διάστημα που ορίζει το καταστατικό. Επίσης, εκείνοι που κατά τη διάρκεια ενός έτους δεν έχουν χρησιμοποιήσει υπηρεσίες ενός κατώτατου επιπέδου, δεν πρέπει να έχουν δικαίωμα ψήφου στη γενική, τμηματική ή τομεακή συνέλευση, ώστε να μην επηρεάζουν αποφάσεις που αφορούν τα ενεργά μέλη.
Μετά την εκκαθάριση του μητρώου, τα εναπομείναντα ενεργά μέλη κάθε υφιστάμενου συνεταιρισμού, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό που καθορίζει το καταστατικό της νέας ΕΑΣ, θα αποτελούν τμήμα της πρωτοβάθμιας πλέον ΕΑΣ. Θετικά θα λειτουργήσει για την ανασυγκρότηση και η διατήρηση σε ισχύ των κινήτρων συγχώνευσης που περιλαμβάνει ο νόμος 2810/2000 στο άρθρο 21.
4) Στο νέο πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό (πρώην ΕΑΣ) να γίνονται δεκτά και νομικά πρόσωπα ως μέλη, εάν το προβλέπει το καταστατικό, με την προϋπόθεση ότι δεν θα ασκούν παρόμοιες, ή ανταγωνιστικές δραστηριότητες. Δεν θα πρέπει να αποκλείονται από τους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς όσοι π.χ. δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά αντίθετα πρέπει να περικλείονται όσοι μπορούν να εξυπηρετηθούν από τις δραστηριότητες του συνεταιρισμού, με την προϋπόθεση ότι δεν ασκούν ανταγωνιστικές και άλλες δραστηριότητες που αντιστρατεύονται τους στόχους των συνεταιρισμών. Στόχος είναι να μην απορρίπτονται παραγωγοί, οι οποίοι επειδή έχουν αποκλειστεί καταλήγουν να χρησιμοποιούνται από ιδιώτες ανταγωνιστές ως κράχτες αποστασίας μελών του συνεταιρισμού.
5) Οι Κεντρικές Ενώσεις να αποτελέσουν δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς, κλαδικού χαρακτήρα. Το συνεταιριστικό σύστημα θα περιλαμβάνει μόνο δύο επίπεδα: πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς, με τις Κεντρικές Ενώσεις να αποτελούν τους δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς, με στόχο να είναι εξειδικευμένοι και εθνικού επιπέδου, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή συσπείρωση των παραγωγών.
6) Συνεταιριστικές Εταιρείες να συνεχίσουν να υπάρχουν και να είναι μέλη της ΠΑΣΕΓΕΣ, αφού ως φορείς των συνεταιριστικών οργανώσεων, κρίθηκε πως εξυπηρετούν καλύτερα τους στόχους τους με αυτή τη νομική μορφή.
7) Η ΠΑΣΕΓΕΣ να παραμένει η κορυφαία οργάνωση συντονισμού και εκπροσώπησης της συνεταιριστικής κίνησης, με μέλη πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς (τις πρώην ΕΑΣ) και πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς που δεν έχουν ενταχθεί σε ΕΑΣ, με κανόνες εκπροσώπησης ίδιους με των Ενώσεων που έχουν μετατραπεί σε πρωτοβάθμιους. Στην ΠΑΣΕΓΕΣ θα μετέχουν επίσης οι Κεντρικές Ενώσεις (ως δευτεροβάθμιοι συνεταιρισμοί) και οι Κοινοπραξίες, με τον τρόπο και τη δύναμη σε ψήφους ανάλογη με τη σημερινή.
8) Η ΠΑΣΕΓΕΣ να εγκαταλείψει την επαγγελματική εκπροσώπηση των αγροτών.
Η ΠΑΣΕΓΕΣ θα πείσει για την ειλικρίνεια των προθέσεών της να αναλάβει την ανασυγκρότηση της συνεταιριστικής κίνησης, αν αποποιηθεί τον συνδικαλιστικό της ρόλο και εάν αυτοί που την εκφράζουν αποφασίζουν να απέχουν από κομματικές εκδηλώσεις, διασυνδέσεις και εξαρτήσεις. Επίσης, θα πείσει εάν η ηγεσία της συστηματικά προβάλλει τον επιχειρηματικό χαρακτήρα των συνεταιρισμών και γνωστοποιεί τα αποτελέσματα των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών τους.
9) Να γίνει απορρόφηση των περιουσιακών στοιχείων των συνεταιρισμών, με συμφωνία ΕΑΣ-Συνεταιρισμών, ύστερα από αποτίμηση από ανεξάρτητο όργανο, χωρίς να προηγηθεί ειδική εκκαθάριση, αλλά με ειδική διάταξη νόμου δυνητικής εφαρμογής. Θα πρέπει να γίνει αντικειμενική αποτίμηση της περιουσίας κάθε ενδιαφερόμενου συνεταιρισμού. Αν οι ενσωματούμενοι συνεταιρισμοί έχουν ανεξόφλητα δάνεια, αυτά να εξοφληθούν εις βάρος της μεταβιβαζόμενης περιουσίας. Τα περιουσιακά στοιχεία που θα μεταβιβαστούν από τους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς στη νέα ΕΑΣ να απαλλάσσονται από φόβο μεταβίβασης. Η αξία εκποιούμενης περιουσίας πρωτοβάθμιου συνεταιρισμού δεν διανέμεται στα μέλη.
10) Να δοθούν στους συνεταιρισμούς που μεταβιβάζουν περιουσιακά στοιχεία στη νέα ΕΑΣ, ειδικές μερίδες μελών-επενδυτών, οι οποίες θα ανήκουν στο Τμήμα που αντικατέστησε τον πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό, και θα συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, με καθορισμένο ποσοστό ψήφων.
11) Η Τμηματική Συνέλευση (ως συλλογικό όργανο) θα έχει τη δυνατότητα να εκπροσωπείται στη γενική συνέλευση της νέας ΕΑΣ, ως μέλος επενδυτής με αριθμό ψήφων που θα προκύπτει από το ύψος του κεφαλαίου που μεταβίβασε στην ΕΑΣ.
12) Το σύνολο των μελών-επενδυτών να μπορεί να εκπροσωπείται στη γενική συνέλευση της νέας ΕΑΣ με αριθμό ψήφων ίσο με το 25% των ψήφων των φυσικών προσώπων μελών, περιλαμβανομένων και των νομικών. Ο αριθμός ψήφων των μελών-επενδυτών θα αναπροσαρμόζεται ανά τριετία.
13) Κάθε Τμηματική Συνέλευση θα εκλέγει αντιπροσώπους με βάση τον αριθμό των ψήφων των μελών και επιπλέον αντιπροσώπους με βάση τη συμβολή της στο κεφάλαιο της νέας ΕΑΣ.
14) Στη νέα ΕΑΣ, να εφαρμόζεται το Δυαδικό Σύστημα διοίκησης, στο οποίο υπάρχει Όργανο Διεύθυνσης και Όργανο Εποπτείας, αποτελούμενο από αιρετούς εκπροσώπους των μελών. Το Όργανο Διεύθυνσης ορίζεται, εποπτεύεται και ανακαλείται από το Όργανο Εποπτείας. Το πρώτο αποτελείται από 1-3 συνήθως στελέχη εξειδικευμένα σε θέματα μάνατζμεντ, το δεύτερο από μέλη του συνεταιρισμού, που εκλέγονται από τη γενική συνέλευση.
15) Να υπάρχει καταστατική διάταξη η οποία να προβλέπει ότι εάν τα 2/3 των μελών εγκρίνουν την κοινή διαχείριση προϊόντος, να υποχρεούνται όλοι να την αποδέχονται.
16) Ο ίδιος ανωτέρω κανόνας να εφαρμόζεται και στην προμήθεια γεωργικών εφοδίων (κυρίως λιπασμάτων και φαρμάκων).
Κλαδικές οργανώσεις ζητούν οι αγρότες
Η δημόσια διαβούλευση για τη λειτουργία και τη δομή των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων, που ξεκίνησε από τις 20 Απριλίου στον δικτυακό τόπο www.opengov.gr, θίγει μία σειρά από ζητήματα που άπτονται του χώρου, μεταξύ αυτών το ασυμβίβαστο των συνεταιριστών και των συνδικαλιστών, την ίδρυση κλαδικών οργανώσεων και τους τρόπους ελέγχου και εποπτείας της οικονομικής διαχείρισης των Ενώσεων από τα διοικητικά συμβούλια. Η εφημερίδα Agrenda, θέλοντας να δώσει βήμα και στη φωνή του παραγωγού, συγκέντρωσε και σας παρουσιάζει μερικές από τις πλέον αντιπροσωπευτικές απόψεις που έχουν κατατεθεί μέχρι στιγμής.
Ζητούν νέο πιο ευέλικτο σχήμα
Να δοκιμαστεί ένα νέο σχήμα στους αγροτικούς συνεταιρισμούς, δίνοντας έμφαση στις μικρές ανώνυμες εταιρείες μεγάλου αριθμού αγροτών (π.χ 200 ή 300 ή 500 το πολύ) όπου θα είναι μέτοχοι, έχοντας συμβάλει στο αρχικό μετοχικό κεφάλαιο με την προσωπική τους περιουσία (πχ 1.000 ευρώ) έκαστος. Η θέση της πολιτείας και του υπουργείου πρέπει να συνδρομητική, όσον αφορά τους νομικούς συμβούλους του εκάστοτε αγροτικού συνεταιρισμού, τις τεχνικές συμβουλές μέσω επιστημονικού προσωπικού από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά και την καθοδήγηση όσον αφορά τις πηγές των πρώτων υλών.
Η βασική κατεύθυνση της νέας αυτής δομής των αγροτικών συνεταιρισμών θα πρέπει να είναι η κοινή πιο δυνατή διαπραγματευτική δύναμη των αγροτών της περιοχής, χωρίς τη μεσολάβηση χονδρεμπόρων, με κυρίαρχο στόχο την επίτευξη καλύτερων τιμών παραγωγού και υψηλότερου εισοδήματος.
(Γιάννης Χ.)
Εποπτεία και αυστηρές ποινές
Στο σπάσιμο της «παρέας» των υψηλά ιστάμενων προσώπων σε κάθε Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών, που λυμαίνονται σε κάποιες περιπτώσεις το κέρδος του παραγωγού θα πρέπει να εντοπιστεί η βασική αιχμή του νέου σχεδίου που προτείνει το ΥΠΑΑΤ για τους συνεταιρισμούς.
Καινοτόμος πρόταση, με έμφαση στην ειδίκευση κάθε περιφέρειας σε ένα ή δύο το πολύ προϊόντα, έχει ως εξής: Κάθε νέα περιφέρεια (υπερνομαρχία) να έχει μία Ένωση και κάθε νομός μια ΑΣΟ ανά προϊόν και όλες οι Ενώσεις να δημιουργήσουν μια ισχυρή συνεταιριστική τράπεζα στη χώρα. Έτσι, βελτιώνεται η ποιότητα του προϊόντος, αποκτά ονομασία σε σχέση με την τυποποίησή του και δίνει υπεραξία στο προϊόν, κέρδος στον παραγωγό και την περιοχή. Θέλει όμως επαγγελματισμό, όχι ερασιτέχνες.
(Παντελής)
Ξεχνάμε ΑΣΟ και Ενώσεις
Άλλη λύση; Δημιουργούνται ιδιωτικές εταιρείες, με μετόχους τους αγρότες ή όσους έχουν αγροτική παραγωγή, οι οποίες θα λειτουργούν με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, στα πλαίσια ιδιωτικών εταιρειών παραγωγής και εμπορίας προϊόντων.
Έτσι, ξεφεύγουμε από μπλόκα, καταλήψεις και αγρότες στους δρόμους. Ο καθένας «δουλεύει» για τη δική του εταιρεία με στόχο το κέρδος και σκοπό την επιβίωσή της και τους.
(Γιώργος)
Κλαδικοί συνεταιρισμοί, η βάση
Η δημιουργία ισχυρών οικονομικών μονάδων τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο πρέπει να «οδηγεί» όποια ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος, με βάση τους κλαδικούς συνεταιρισμούς. Παράδειγμα προς μίμηση: ο οργανωμένος ιδιωτικός τομέας με σαφή προσανατολισμό σε κάθε προϊόν ή ομάδα προϊόντων. Παράδειγμα προς αποφυγήν: οι οργανώσεις γενικού σκοπού.
Ακόμα και οι πολυεθνικοί κολοσσοί που εξαγοράζουν επιχειρήσεις μεταποιητικές του αγροτικού τομέα, τις λειτουργούν με ανεξάρτητα δικά τους συμβούλια και στελέχη. Δεν ασκείται το μάνατζμεντ ενιαία. Αντίθετα στις περισσότερες Ενώσεις γενικού σκοπού, καλείται για παράδειγμα ένας βαμβακοκαλλιεργητής -όχι απαραίτητα και επιχειρηματίας- πού συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο να αποφασίσει και να μανατζάρει μονάδα κονσερβοποίησης άλλου προϊόντος, π.χ. ελιών χωρίς να γνωρίζει ούτε τις ποικιλίες της καλλιέργειας.
(Μπάμπης)
Δύναμη τους: η ισχύς εν τη ενώσει
Συνεταιρισμός είναι μια αυτόνομη ένωση προσώπων που συγκροτείται εθελοντικά για την αντιμετώπιση των κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών και επιδιώξεών τους διά μέσου μιας συνιδιόκτητης και δημοκρατικά διοικούμενης επιχείρησης. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, στον εθελοντισμό «βλέπουν» κάποιοι τη λύση για τη μετατροπή των ΕΑΣ σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς.
Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερα μέλη έχει ένας συνεταιρισμός, τόσο πιο δυνατός μπορεί να είναι. Ωστόσο, μοιάζει ένα εγχείρημα δύσκολο, καθώς οι δραστήριοι συνεταιρισμοί κάθε περιοχής δεν θα δεχθούν να υπαχθούν στην ΕΑΣ και θα υποχρεωθούν να αποχωρήσουν, με αποτέλεσμα τα νέα φυσικά μέλη της Ένωσης να είναι πρόσωπα που δεν λειτούργησαν οικιοθελώς με κίνδυνο της πορείας των νέων πρωτοβάθμιων ενώσεων.
(Νίκος Βαλλής)
Εξυγίανση του αγροτικού συνεταιριστικού κινήματος σε δύο πυλώνες
Στη σημερινή συγκυρία, η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος με τη συνεχή αύξηση των επιτοκίων, με το άδικο και άνισο φορολογικό σύστημα και με τη επιβράδυνση της ανάπτυξης έχει δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο και στον αγροτικό χώρο. Απαιτούνται, λοιπόν, μέτρα στήριξης του συνεταιριστικού κινήματος, με στόχο να αποτελέσουν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί ένα ισχυρό εργαλείο παρέμβασης, ώστε να φτάσει το προϊόν από το χωράφι στο ράφι, παρακάμπτοντας τους ενδιάμεσους, για καλύτερα και φθηνότερα διατροφικά προϊόντα. Η στήριξη αυτή πρέπει να βασίζεται σε δύο πυλώνες.
Ο πρώτος αφορά το διατροφικό μοντέλο, που πρέπει να αποτελέσει κορυφαίας σημασίας επιλογή στο επίπεδο της αγροτικής πολιτικής, έτσι ώστε από τη μία μεριά να ανταποκριθούμε στη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση των τροφίμων και από την άλλη να περιορίσουμε το έλλειμμα στο αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο, το οποίο συνεχώς μεγεθύνεται αρνητικά. Μια χώρα σαν την Ελλάδα που μπορεί να παράγει σχεδόν τα πάντα σε άριστες ποιότητες, η απουσία οργάνωσης και στρατηγικής την υποχρεώνει να καταβάλλει βαρύ τίμημα για εισαγωγές προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας και χαμηλής διατροφικής αξίας. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, που αποτελούν τον πυρήνα ανάπτυξης του αγροτικού τομέα. Πρέπει να προσφέρουμε τα κατάλληλα εργαλεία, ώστε να έχουμε ελκυστικό κια όχι απαξιωτικό αγροτικό επάγγελμα, το οποίο να είναι επιλογή και όχι διέξοδος και να προσελκύει επιτυχημένους και όχι αποτυχημένους.
Αχ. Καραγκιοζόπουλος: Πρόεδρος ΕΑΣ Παγγαίου και αντιπρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ