Εν αναμονή της ανακοίνωσης των νομοθετικών προτάσεων της Κομισιόν που θα απευθύνει προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2013, που αναμένεται να γίνει στις 12 Οκτωβρίου, κυρίαρχο θέμα αναμένεται να είναι ο ορισμός του «ενεργού» αγρότη, ο οποίος θα δικαιούται να εισπράττει την ενιαία ενίσχυση. Είναι η λέξη κλειδί και αναμένεται να γίνει σκληρή διαπραγμάτευση στα πλαίσια της ΕΕ. Ήδη υπάρχει μεγάλη συζήτηση για αυτόν τον ορισμό και υπάρχουν κάποια κράτη που τον θέλουν πιο «ανοικτό» και άλλα που το θέλουν πιο «κλειστό». Το ερώτημα είναι αν υπάρχει από ελληνικής πλευράς κάποια διαπραγματευτική στρατηγική ή θα συρθούμε τελευταία στιγμή να αποδεχτούμε ό,τι οι υπόλοιποι συμφωνήσουν.
Το περιοριστικό κριτήριο που φαίνεται ότι θα προταθεί είναι η μη καταβολή ενισχύσεων σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, των οποίων τα ετήσια έσοδα από την γεωργική δραστηριότητα δεν ξεπερνούν το 5% των συνολικών εισοδημάτων που αντλούνται από όλες τις οικονομικές τους δραστηριότητες. Έτσι είναι ορατός ο κίνδυνος να θεωρεί η Κομισιόν ως «ενεργούς» αγρότες μεγάλο αριθμό ευρωπαίων πολιτών. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, το ποσοστό αυτό το έβαλε η Επιτροπή για να μην εισπράττουν αγροτικές ενισχύσεις οι μεγάλες αεροπορικές εταιρίες από τις εκμεταλλεύσεις των αεροδρομίων. Κατ' εξαίρεση δεν θα εφαρμόζεται αυτός ο όρος στους γεωργούς, οι οποίοι έλαβαν άμεσες πληρωμές ύψους χαμηλότερου των 5.000 ευρώ κατά το προηγούμενο έτος. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν το 80% των Ελλήνων αγροτών θα συνεχίσουν να είναι δικαιούχοι και μετά το 2013.
Όμως σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής θα υπάρχει και ανώτερο πλαφόν για την ενίσχυση το οποίο θα είναι:
Από 150 – 200 χιλιάδες ευρώ θα περικόπτεται το 20%
Από 200 – 250 χιλιάδες ευρώ θα περικόπτεται το 40%
Από 250 – 300 χιλιάδες ευρώ θα περικόπτεται το 70%
Πάνω από 300 χιλιάδες ευρώ δεν θα εισπράττει κανείς
Ο κ. Γιάννης Κολυβάς διευθυντής του γραφείου της ΠΑΣΕΓΕΣ στις Βρυξέλλες δήλωσε στον ΑγροΤύπο τα εξής:
«Κατά την άποψή μου ενεργός αγρότης είναι αυτός που παράγει γεωργικά προϊόντα. Πάντως θεωρώ ότι είναι λέξη κλειδί και δεν γνωρίζω τι θα επικρατήσει στις διαπραγματεύσεις. Εκτιμώ ότι στην πρότασή της η Κομισιόν θα αφήσει τον ορισμό «ανοικτό» και θα δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη για προσαρμογές.
Πάντως στην Ελλάδα όσοι εισέπρατταν και θα εισπράττουν μέχρι το 2013 λιγότερα από 5.000 ευρώ, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, δεν θα θίγονται από τον ορισμό του «ενεργού» αγρότη. Εκτιμώ ότι ο ορισμός του «ενεργού» αγρότη, έτσι όπως προτείνεται ή έτσι όπως θα επιλεγεί από τα κράτη μέλη είναι πολύ «φαρδύς» για να χωρέσουν όλοι μέσα. Τα κράτη μέλη θα έχουν δυνατότητα ευελιξίας να προσαρμόσουν αυτό τον κανονισμό στα δικά τους δεδομένα.
Στον ορισμό του ενεργού αγρότη η Κομισόν ήθελε να συμπεριλάβει και αυτόν που παράγει δημόσια αγαθά. Όμως επειδή είδαν ότι θα δημιουργούσαν πρόβλημα, αφού δημόσιο αγαθό είναι και ο καθαρός αέρας, οπότε αν είχες ένα αγρόκτημα με ακακίες θα εισέπραττες την ενιαία ενίσχυση χωρίς να κάνεις τίποτα. Έτσι αναγκάστηκαν να βάλλουν το 5% του εισοδήματος.
Πάντως το συνολικό ποσό που θα εισπράξει η Ελλάδα από το 2014 – 2020 μειώνεται σε οριακό ποσοστό. Κατά την προσωπική μου εκτίμηση αυτό το ποσοστό είναι κάτω από 5%. Αυτό γίνεται γιατί έχει αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού της ανακατανομής μεταξύ των κρατών μελών. Η πρόταση που αναμένεται να κατατεθεί από την Κομισιόν θα λέει ότι όποια κράτη μέλη παίρνουν κάτω από το 90% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, θα καλύψουν τη διαφορά προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο μόνο κατά 1/3 και το κόστος δεν θα το πληρώσουν όσοι είναι πάνω από το 120% (μεταξύ αυτών είναι και η Ελλάδα) αλλά όσοι είναι πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο. Αυτό βοηθάει να μην έχουμε εμείς μεγάλες απώλειες.
Ένα από τα «αγκάθια» που αναμένεται να υπάρχουν στην πρόταση της Κομισιόν, θα είναι η «πράσινη συνιστώσα» και οι διαδικασίες που βάζει για να την πάρει κανείς (το 30% των άμεσων ενισχύσεων). Σαν παράδειγμα να αναφέρουμε ότι ένας που καλλιεργεί αροτραία, δεν θα μπορεί να βάζει σε όλα τα στρέμματα την ίδια καλλιέργεια για να την εισπράξει. Θα πρέπει να βάζει πλέον τρεις καλλιέργειες. Η μια που θα είναι η κύρια καλλιέργεια δεν πρέπει να ξεπερνά το 70% της έκτασης και οι άλλες δύο να μην είναι μικρότερες από το 5% της έκτασης. Αυτό αναμένεται να αυξήσει σε μεγάλο βαθμό το κόστος καλλιέργειας».
Ο ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Καθηγητής κ. Γιώργος Παπαστάμκος δήλωσε στον ΑγροΤύπο τα εξής:
«Πρέπει να υπάρξουν στοιχεία για να δούμε αν συμφέρει για την ελληνική γεωργία ο ορισμός του «ενεργού» αγρότη που προτείνει η Κομισιόν. Δυστυχώς δεν έχουμε τέτοια τροφοδότηση από το ελληνικό σύστημα διακυβέρνησης. Το βάρος των διαπραγματεύσεων στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου θα είναι πολύ μεγάλο. Αυτό το 5% σημαίνει ότι κάποιος θα πρέπει στοιχειωδώς να έχει κάποια αγροτική δραστηριότητα, που θα πρέπει βέβαια να φαίνεται από τα σχετικά έγγραφα. Όμως αν ακολουθούσαμε μια διαφορετική προσέγγιση και είχαμε έναν περιοριστικό ορισμό, τότε διαγράφεται ο κίνδυνος να είναι λιγότεροι οι δικαιούχοι της ενιαίας ενίσχυσης αγρότες και θα έχουμε θέμα να υπάρχει μεγαλύτερη μείωση πόρων. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει μια στάθμιση για το ποιο είναι το εθνικά επωφελές και ποιο όχι.
Όσον αφορά τους νέους αγρότες, θα υπάρχει ειδική πρόνοια για αυτούς και από τις άμεσες ενισχύσεις του πρώτου πυλώνα, αλλά και χρηματοδότηση από το δεύτερο πυλώνα για να αποκτήσουν την αναγκαία υποδομή. Αυτό γίνεται προκειμένου οι νέοι αγρότες να γίνουν και ουσιαστικά «ενεργοί» αγρότες.
Πάντως κατά τη γνώμη μου η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο του δημοσίου διαλόγου. Ανήκω σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η ελληνική γεωργία πρέπει να αποτελέσει συγκροτημένα έναν κύριο μοχλό εξόδου της χώρας μας από την οικονομική κρίση. Πιστεύω ότι η γεωργία έχει μέλλον».
Σταύρος Παϊσιάδης
info@agrotypos.gr
