Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με ανακοίνωση που εξέδωσε στις 27/10/2011, ζητάει από την Ελλάδα να λάβει αυστηρότερα μέτρα για την καταπολέμηση της νιτρορύπανσης των υδάτων. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η εξέταση της ελληνικής νομοθεσίας αποκάλυψε ότι επτά από τα σχέδια δράσης, τα οποία εγκρίθηκαν στην Ελλάδα το 2001 και το 2006, παρουσιάζουν ελλείψεις και δεν εφαρμόζονται σωστά στην πράξη. Οι νομικές διαδικασίες δρομολογήθηκαν πέρυσι και ενώ έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος, η Επιτροπή δεν είναι ικανοποιημένη με τον ρυθμό των αλλαγών και ως εκ τούτου αποστέλλεται αιτιολογημένη γνώμη.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο Ειδικός γραμματέας του ΥπΑΑΤ κ. Ευάγγελος Διβάρης: «η ανακοίνωση της Κομισιόν αναφέρεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Όταν εμείς βγάζουμε τις δράσεις κατά της νιτρορύπανσης, το κάνουμε με βάση τις λεκάνες απορροής που έχει οριοθετήσει το ΥΠΕΚΑ». Βέβαια το ερώτημα που γεννάται είναι αν οι εξελίξεις αυτές πρόκειται να επηρεάσουν τα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα που αναμένεται να προκηρυχθούν αυτή την εβδομάδα.
Σε επικοινωνία που είχε ο ΑγροΤύπος με την ειδική γραμματεία υδάτων του ΥΠΕΚΑ, μας ανέφεραν ότι υπάρχει κατά το τελευταίο εξάμηνο μια αλληλογραφία με την Κομισιόν, στην οποία «πιέζεται» η χώρα μας για να εντάξει νέες περιοχές στο πρόγραμμα. Επίσης η Επιτροπή ζητάει μια τροποποίηση των προγραμμάτων δράσης στις κάθε ζώνες που εφαρμόζεται το πρόγραμμα, προτρέποντας να γίνουν πιο αυστηρές και πιο ευανάγνωστες για τους αγρότες. Γίνονται διαπραγματεύσεις και σύντομα αναμένεται να ενταχθούν νέες περιοχές.
Όπως υποστηρίζει η Κομισιόν, τα καινούργια προγράμματα δράσης για την καταπολέμηση της νιτρορύπανσης, που θα εφαρμοστούν στην χώρα μας, θα πρέπει να ακολουθούν αυτή την καινούργια λογική.
Από την πλευρά του το ΥΠΕΚΑ επισημαίνει ότι «δεχόμαστε την άποψη της Επιτροπής ότι υπάρχουν περιοχές που έχουν πρόβλημα και είναι στον σχεδιασμό μας να προστεθούν στο πρόγραμμα». Αφορούν περιοχές που υπάρχει «έντονη» γεωργική δραστηριότητα και έχουν εμφανίσει πρόβλημα στα υπόγεια ύδατα.
Στη χώρα μας έχουν βρεθεί υψηλά επίπεδα νιτρικών και νιτρωδών που αποδεδειγμένα υπερβαίνουν τα ανώτερα επιτρεπτά όρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την ΕΕ, η Ελλάδα, όπως και άλλα κράτη-μέλη, παρουσιάζει ανεπάρκειες στον χαρακτηρισμό ευπρόσβλητων ζωνών. Αρχικά ευπρόσβλητες ζώνες χαρακτηρίστηκαν δέκα περιοχές, εκ των οποίων μόνο η Θεσσαλία ήταν η πρώτη που είχε ξεκινήσει πρόγραμμα για τον περιορισμό της νιτρορύπανσης. Σύμφωνα με μελέτη στη χώρα μας μιλάμε συνολικά για 20 μολυσμένες περιοχές.
Μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα καταπολέμησης της νιτρορύπανσης περιοχές από το Θεσσαλικό πεδίο, την Κωπαΐδα, την Αγρολίδα, τον Πηνειό Ηλείας, την πεδιάδα της Άρτας - Πρέβεζας, την Φθιώτιδα, την κοιλάδα γύρω από τον Στρυμόνα και την πεδιάδα της Θεσσαλονίκης - Κιλκίς - Πέλλας - Ημαθίας.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Κομισιόν, η Ελλάδα και η Γαλλία δεν έχουν ακόμη καθορίσει όλες τις ζώνες που είναι ευπρόσβλητες στη μόλυνση από νιτρικά άλατα, ούτε έχουν υιοθετήσει μέτρα για την αποτελεσματική καταπολέμηση της ρύπανσης από νιτρικά άλατα στις ζώνες αυτές. Μετά από σύσταση του αρμόδιου για το περιβάλλον Επίτροπου κ. Janez Potočnik, θα αποσταλεί αιτιολογημένη γνώμη στη Γαλλία τόσο για μη καθορισμό ζωνών, όσο και για ανεπαρκή λήψη μέτρων, καθώς και αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα για το πρόγραμμα δράσης. Τα κράτη μέλη διαθέτουν προθεσμία δύο μηνών για να συμμορφωθούν. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει την παραπομπή των υποθέσεών τους στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Υπενθυμίζουμε ότι από το 1991 η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε οδηγία (91/676/ΕΟΚ) για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης και απαιτεί από τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τα ύδατά τους και να εντοπίζουν αυτά που επλήγησαν, ή ενδέχεται να πληγούν, από τη ρύπανση. Απαιτεί ακόμη από τα κράτη μέλη να ορίσουν ως ευπρόσβλητες στη νιτρορύπανση ζώνες όλες τις γνωστές χερσαίες περιοχές που βρίσκονται στο έδαφός τους και οι οποίες στραγγίζουν στα ύδατα αυτά και συμβάλλουν στη ρύπανση. Καλούνται επίσης να καταρτίζουν κατάλληλα προγράμματα δράσης για τις εν λόγω ζώνες, με στόχο την πρόληψη και τη μείωση της εν λόγω ρύπανσης. Στη χώρα μας η εφαρμογή των προγραμμάτων ελέγχεται από το ΥπΑΑΤ ενώ οι μετρήσεις των υδάτων γίνονται από το ΥΠΕΚΑ.
Στην Ελλάδα μέχρι πριν λίγο υπήρχαν περίπου 420 σταθμοί μετρήσεων σε υπόγεια νερά και 120 στα επιφανειακά νερά, αλλά μετά την αναμόρφωση του δικτύου των μετρήσεων αναμένεται να διπλασιαστούν. Πάντως σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, τα τελευταία δύο χρόνια οι μετρήσεις δείχνουν ότι λόγω της οικονομικής κρίσης και της αύξησης των τιμών, έχει μειωθεί η κατανάλωση των λιπασμάτων στην χώρα μας. Αυτό όμως στα υπόγεια νερά δεν φαίνεται αμέσως, υποστηρίζουν κύκλοι του ΥΠΕΚΑ.
Σταύρος Παϊσιάδης
info@agrotypos.gr
www.agrotypos.gr
Την ερχόμενη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου, θα σταλεί στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Σκανδαλίδη, για υπογραφή η προκήρυξη για το μέτρο της απονιτροποίησης, μόνο όμως για τους παλιούς δικαιούχους, που έχουν δικαίωμα διετούς παράτασης. Ξεχωριστά και μόνο για τους