Ορχιδέες. Καλλιέργεια - γενική αναφορά

της Dotty Woodson

Οι ορχιδέες, τα αριστοκρατικά φυτά όλου του κόσμου, απόκτησαν απότομα δημοτικότητα σαν μια ευχάριστη φυτική ασχολία. Δεν είναι πλέον σπάνιο και δύσκολο να βρεθούν. Η αυξανόμενη γνώση στον πολλαπλασιασμό και την καλλιέργεια των ορχιδέων, τις έχουν κάνει περισσότερο διαθέσιμες και προσιτές. Πλέον οι ορχιδέες δε θεωρούνται μια ασχολία των πλουσίων και των διάσημων. Με την αύξηση της δημοτικότητας τους οι ερωτήσεις σχετικά μ’ αυτές δεν είναι σπάνιες. Η ορχιδέα του γένους Cymbidium που φύεται στο έδαφος καλλιεργήθηκε από τους κινέζους πριν 2500 χρόνια. Οι αρχαίοι έλληνες χρησιμοποιούσαν τους βολβούς των ορχιδέων του γένους όρχις, μιας ευρωπαϊκής «εδαφικής» ορχιδέας, σαν αφροδισιακό. Οι ορχιδέες δεν έγιναν ακόμη δημοφιλείς, σαν μια ευχάριστη ασχολία, μέχρι να προκύψει η ανακάλυψη περισσότερο πολύχρωμων ανθέων ορχιδέων από τον νέο κόσμο της τροπικής ζώνης. Κατά το τέλος του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα η καλλιέργεια των ορχιδέων έγινε μια μανιακή ασχολία. Η δημοτικότητα τους απαιτούσε υψηλές τιμές και κουράγιο για νέες ανακαλύψεις. Πλούσιοι συλλέκτες φυτών έστελναν εξερευνητές σε πολλές εξωτικές περιοχές να φέρουν πίσω αυτά τα στολίδια της ζούγκλας.

Η οικογένεια των ορχιδεοειδών είναι οι μεγαλύτερη οικογένεια στον κόσμο με 600 γένη και 30000 είδη. Η ποικιλία των ορχιδέων και των βιοτόπων τους, στα οποία αναπτύσσονται δημιουργούν μια συναρπαστική πρόκληση δίχως τέλος. Οι ορχιδέες φύονται από την άκρη του Αρκτικού Κύκλου ως τα νησιά, τα οποία βρίσκονται στο χείλος της Ανταρκτικής. Στις εύκρατες περιοχές, οι ορχιδέες φύονται στο έδαφος. Στις τροπικές, αυτές είναι επίφυτες, αναπτύσσονται στα δέντρα, βράχους ή στα σαπισμένα φύλλα. Οι ρίζες των επιφυτικών ορχιδέων, είναι καλυμμένες με ένα σπογγώδες ιστό, ο οποίος απορροφά νερό από τον αέρα. Το μέγεθος των ορχιδέων κυμαίνεται από το πολύ μικρό είδος των 3 χιλιοστών Bulbophyllum minutissimum με τα άνθη των 4 χιλιοστών μέχρι το μεγάλο Grammatophyllum speciosum με το 1,5 ως 3 μέτρα ψευδοβολβό και την ταξιανθία των 3 μέτρων!!!

Με την αύξηση της παραγωγής των ορχιδέων δημιουργήθηκαν ορχιδέες διαθέσιμες σε πάγκους λουλουδιών, τοπικά φυτώρια και παντοπωλεία. Οι τιμές τους είναι αρκετά λογικές για κάθε πορτοφόλι. Οι ορχιδέες είναι διαθέσιμες σε λογική τιμή, λόγω της αυξημένης κατανόησης της παραγωγής και των καλλιεργητικών πρακτικών. Οι σπόροι των ορχιδέων είναι πολύ μικροί, όπως τα έμβρυα, χωρίς πηγή θρεπτικών στοιχείων, όπως οι κανονικοί σπόροι. Για τη βλάστηση στη φύση, ένας σπόρος ορχιδέας έχει ανάγκη την παρουσία ενός μύκητα που θα του παρέχει τροφή. Το 1899, ο γάλλος βιολόγος Noel Bernard ανακάλυψε ότι ο μύκητας ήταν απαραίτητος για τη βλάστηση. Το 1904, ο γερμανός βιολόγος Hans Burgeff ανακάλυψε ότι ο σπόρος ορχιδέας μπορεί να αναπτυχθεί σε δοκιμαστικούς σωλήνες πληρωμένους με άγαρ, το οποίο είναι εμβολιασμένο με μυκόριζα. Το 1922 ο Lewis Knudson, ένας φυσιολόγος φυτών από το πανεπιστήμιο Cornell, ανακάλυψε  τον τρόπο της βλάστησης σπόρων ορχιδέας σε τεχνητό μέσο χωρίς τη χρήση μυκόριζας. Αυτές οι διαπιστώσεις αύξησαν τον υβριδισμό των ορχιδέων. Ο βελτιούμενος υβριδισμός έχει βοηθήσει τις ορχιδέες να γίνουν ακόμη πιο δημοφιλείς.

Οι συνθήκες για την ανάπτυξη των ορχιδέων διαφέρουν όσο και τα ενδιαιτήματα όπου φύονται. Όποιες και αν είναι οι συνθήκες καλλιέργειας, μια ορχιδέα θα ευδοκιμήσει. Το φως, η θερμοκρασία, η υγρασία, το νερό, το λίπασμα και τα καλλιεργητικά μέσα, όλα επιδρούν στην εκλογή και την καλλιέργεια των ορχιδέων. Για να επιλέξετε τις πρώτες ορχιδέες σας προσδιορίστε τις συνθήκες καλλιέργεια σας, όπως χαμηλό φωτισμό από το παράθυρο ή υψηλό φωτισμό μέσα από το θερμοκήπιο.  Το φως είναι ο πιο περιοριστικός εμπλεκόμενος παράγοντας. Αγοράστε ορχιδέες, οι οποίες μπορούν να καλλιεργηθούν στις υπάρχουσες συνθήκες του περιβάλλοντος σας.

Οι γενικές απαιτήσεις για όλες τις τροπικές ορχιδέες είναι από 50 ως 80 τοις εκατό σε υγρασία, εδαφικό υπόστρωμα που να στραγγίζει άμεσα, καλή κυκλοφορία αέρα και νερό με ουδέτερη ή ελαφρώς χαμηλό ph και λίγο νάτριο. Οι απαιτήσεις σε φως και θερμοκρασία ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό και ανάλογα με τις φυσικές συνθήκες ανάπτυξης της ορχιδέας. Για ανάπτυξη εσωτερικά επιλέξτε ορχιδέες οι οποίες απαιτούν χαμηλό φωτισμό. Αν ένα θερμοκήπιο είναι διαθέσιμο, φροντίστε, τα διαφορετικά είδη ορχιδέων που απαιτούν περισσότερο ή λιγότερο φωτισμό, σκιάζοντας το ένα μέρος του θερμοκηπίου για τα φωτοευαίσθητα φυτά. Η θερμοκρασία είναι ο επόμενος σημαντικός παράγοντας που επιδρά. Οι ορχιδέες οι οποίες μεγαλώνουν ψηλά στα βουνά απαιτούν χαμηλές νυχτερινές θερμοκρασίες. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι χαμηλές νυχτερινές θερμοκρασίες δεν μπορούν να δημιουργηθούν σε όλα τα θερμοκήπια ή τα σπίτια. Οι ορχιδέες συνήθως διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες:

-Κρύες νυχτερινές θερμοκρασίες των 7 με 10o C 
-Μέσες νυχτερινές θερμοκρασίες των 12,7 με 15,5o C
-Ζεστές νυχτερινές θερμοκρασίες των 15,5 με 20o C

Κάποιες, ψυχρής καλλιέργειας, ορχιδέες είναι οι Anguloa, Cymbidium, Dracula, Disa, Lycaste, Masdevallia, Miltonia, Odontoglossum, Pleurothallis and Sophronitis. Some intermediate orchids are Cattleya, Dendrobium, Oncidium, Paphiopedilum, Phragmipedilum και Zygopetalum. Κάποιες, θερμής καλλιέργειας, ορχιδέες είναι οι Angraecum, Ascocenda, Calanthe, Phalaenopsis και Vanda. Πολλές από αυτές καλλιεργούνται κάτω από διάφορες συνθήκες. Πριν αγοράσετε μια ορχιδέα εξηγήστε στον πωλητή ποιες συνθήκες καλλιέργειας σας αρέσουν και ζητήστε τους, να σας συμβουλέψουν τί να αγοράσετε. 

Η υγρασία είναι εύκολο να διορθωθεί μέσω του υγρού εδάφους του θερμοκηπίου ή χρησιμοποιώντας ένα σύστημα υδρονέφωσης. Σε εσωτερικούς χώρους, δημιουργήστε ένα μικροκλίμα πέριξ των ορχιδέων χρησιμοποιώντας ένα ηλεκτρικό υγραντήρα ή τοποθετήστε τις ορχιδέες πάνω σε βότσαλα μέσα σε ένα δοχείο με νερό.

Ο φωτισμός επηρεάζεται στο θερμοκήπιο μέσω της θερμοκηπιακής σκίασης διάφορου βαθμού. Στο σπίτι ο φωτισμός επηρεάζεται από τον απευθείας φωτισμό μέσω του παραθύρου ή από το τεχνητό φωτισμό. Ο θερμοκηπιακός φωτισμός υψηλής εκπομπής ή  οι λάμπες υψηλής πίεσης ιωδίου χρησιμοποιούνται για να παρέχουν φωτισμό στα φυτά. Υπόγεια και κενά δωμάτια συχνά μετατρέπονται σε θερμοκήπια χρησιμοποιώντας τεχνητό φωτισμό και υγραντήρες.

Ελέγξτε το νερό σας ή καλέστε τον παροχέα του νερού σας για μια έγγραφη ανάλυση, ώστε να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει πάρα πολύ νάτριο ή συνολικά διαλυμένα άλατα στο νερό. Το νάτριο δε θα πρέπει να υπερβαίνει τα 25 ppm και τα TDS (Total Dissolved Solids - ολικά διαλυμένα στερεά) δε θα πρέπει να υπερβαίνουν 250 ppm. Το υδατοδιαλυτό λίπασμα χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία. Το πρόγραμμα λίπανσης εξαρτάται από τον τύπο των εδαφικών μέσων που χρησιμοποιούνται για να καλλιεργηθεί η ορχιδέα. Για φλοιώδες υπόστρωμα χρησιμοποιήστε υψηλή αζωτούχο λίπανση με αναλογία 3-1-1. Για υπόστρωμα από ανθρακοπερλίτη και ποικίλο βραχώδες μέσο χρησιμοποιήστε ένα λίπασμα αναλογίας 1-1-1. 

Υπάρχουν 4 γένη που συνήθως πωλούνται στα κέντρα κήπου και ανθοπωλεία. Το Cymbidium, το Dendrobiums, το Oncidiums, και το γένος Phalaenopsis είναι αυτά που μπορούν να βρεθούν στην αγορά, διότι τα άνθη τους διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι εύκολα να καλλιεργηθούν και να ανθίσουν.

Το γένος Φαλένοψις, η ορχιδέα σκώρος όπως ονομάζεται, είναι η πιο δημοφιλής, διότι το χαριτωμένο περήφανο της λουλούδι θα διαρκέσει τρεις μήνες. Το 3 με 4 ίντσες μήκους άνθος είναι λευκό, ροζ, κίτρινο, με ρίγες και στίγματα. Αυτές οι ορχιδέες είναι εύκολο να καλλιεργηθούν και ελεύθερα να ανθίσουν υπό φυσιολογικές συνθήκες σε ένα σπίτι σε ένα περβάζι ενός παράθυρο νότιας έκθεσης ή κάτω από το φως. Ανθίζουν από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο.

Το γένος Δενδρόβιουμ το οποίο έχει ένα στέλεχος ύψους 60 με 90 εκατ., έχει τη συνήθεια να αναπτύσσει μια σταχυοειδή ανθοταξία, 30 εκ., η οποία αναπτύσσεται από την κορυφή του στελέχους. Το γένος Δενδρόβιουμ παράγει πολλά, 3 με 6 εκ. μήκους περίπου λευκά, μωβ, κίτρινα ή κόκκινα άνθη. Ανθίζουν το φθινόπωρο και το χειμώνα. Αυτά τα φυτά χρειάζονται περισσότερο φως. Το γένος αυτό αναπτύσσεται έξω σε πλήρες πρωινό φωτισμό. Τα φέρνουμε σε εσωτερικό χώρο πριν τους πρώτους παγετούς.

Το γένος Ονσίντιουμ έχει ψευδοβολβούς (βολβούς πάνω από το έδαφος) με φύλλα 3 εκ. περίπου πλατειά και 30 εκ. περίπου μακριά ή μακρύτερα. Τα κίτρινα, χρυσαφιά ή κοκκινωπά 3 εκ. άνθη αναδύονται από τη βάση του ψευδοβολβού σε ένα, 30 με 60 εκ. περίπου, διακλαδωμένο στάχυ. Το γένος Ονσίντιουμ  κάνει θαυμάσια, υποδειγματικά φυτά, τα οποία παράγουν πολλά άνθη χρόνο με χρόνο. Το γένος αυτό αναπτύσσεται έξω σε πλήρες πρωινό φωτισμό. Τα φέρνουμε σε εσωτερικό χώρο πριν τους πρώτους παγετούς

Το γένος Συμπίδιουμ έχει ένα μεγάλο ψευδοβολβό με φύλλα 3 εκ. περίπου πλατιά και 90 εκ. περίπου μακριά. Τα φύλλα αναπτύσσονται από την κορυφή του ψευδοβολβού. Τα, 9 με 12 εκ. περίπου, άνθη είναι πάνω σε ένα στάχυ, ο οποίος είναι μακρύς ή μακρύτερος από το φύλλωμα. Τα άνθη βγαίνουν σε λευκό, κόκκινο, ροζ ακόμη και πράσινο χρώμα. Τα φυτά πωλούνται συνήθως σε δυο με τρεις στάχεις από άνθη οποιαδήποτε στιγμή από τα Χριστούγεννα μέχρι τη γιορτή της μητέρας. Τα άνθη διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. 

πηγή: http://agrilife.org/ - naturahellas.blogspot.gr