Η κρανιά (Cornus mas) είναι ένας φυλλοβόλος θάμνος που αυτοφύεται στη νότια Ευρώπη και στη νοτιοδυτική Ασία. Στη χώρα μας αυτοφύεται κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Μπορεί να τη συναντήσουμε ως θάμνο ή ως δέντρο 5-12 μέτρων. Έχει σκούρους καφέ βραχίονες και πράσινα κλαδιά. Τα φύλλα της είναι αντίθετα, ωοειδή, μήκους 4-10 εκατοστά. Τα άνθη της είναι μικρά, με διάμετρο 5-10 χιλιοστά, κίτρινα, σχηματίζοντας μπουκέτα, 10-25 άνθη μαζί και ανθίζουν στην καρδία του χειμώνα πριν εμφανιστούν τα φύλλα του δέντρου.
Έχει βρεθεί μάλιστα ότι παρά το γεγονός ότι είναι φυτό της εύκρατης ζώνης αντέχει σε θερμοκρασίες έως και -30ο C. Οι καρποί της είναι κόκκινοι και ωοειδείς με μήκος 2 εκατοστά. Οι καρποί της κρανιάς, τα κράνα δεν πρέπει να συγχέονται με τα cranberries (Μύρτιλα μακρόκαρπα). Ευδοκιμεί σχεδόν σε όλους τους τύπους των εδαφών.
«Κράνειος» δούρειος ίππος
Το δέντρο είναι γνωστό από την εποχή του Ομήρου με το όνομα "Κράνεια" (Ιλιάδα Π, 767). Μάλιστα, σύμφωνα με το Θεόφραστο, το ξύλο της κρανιάς ήταν τόσο σκληρό, όσο και το κόκκαλο και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν κυνηγητικές λόγχες, πολεμικά ακόντια, τόξα και μπαστούνια. Ενώ σύμφωνα με τον Παυσανία οι αρχαίοι έλληνες έφτιαξαν τον Δούρειο Ίππο με ξυλεία κρανιάς από το ιερό δάσος του Απόλλωνα.
Φαρμακευτικό φυτό
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούταν οι καρποί της κρανιάς κυρίως για φαρμακευτικούς σκοπούς. Το κράνο, περιέχει υψηλό επίπεδο φλαβανοειδών και ανθοκυάνης κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και ωρίμανσης του καρπού (έχουν επισημανθεί 4 φλαβανοειδή). Επίσης έχει διαπιστωθεί με εργαστηριακές αναλύσεις ότι περιέχει βιταμίνη C και είναι πλούσιο σε καροτίνη, πηκτίνη και τανίνη, καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe). Σύμφωνα με διεθνή βιβλιογραφική έρευνα της Φαρμακευτικής σχολής του Α.Π.Θ., το κράνο περιέχει φλαβανοειδή, ανθοκυανίνες, έντονα αντιοξειδωτικά και φαινολικά παράγωγα. Λόγω των εμπεριεχομένων τανινών έχει επίσης στυπτικές ιδιότητες. Εξαιτίας των εμπεριεχομένων πυκτινών είναι ρυθμιστικό των κινήσεων του εντέρου.
Οι ντόπιοι στα ορεινά της Ελλάδος χρησιμοποιούν προϊόντα από Κράνα για κεράσματα αλλά και για καρδιακές παθήσεις, πόνους κοιλιάς , πόνους περιόδου, στομαχικές κι εντερικές διαταραχές , ως χωνευτικό ,κατά της διάρροιας , στην περίοδο της εγκυμοσύνης, ως τονωτικό τις ώρες εργασίας και μετά από αθλητικές δραστηριότητες.
Πρωτοποριακή αγροτική επιχείρηση
Η κρανιά, καθώς πρόκειται για δέντρο δασικό, που αυτοφύεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας, ουδέποτε κατά το παρελθόν καλλιεργήθηκε σε εμπορική κλίμακα. Τα τελευταία χρόνια όμως, ένας Έλληνας παραγωγός από την Κυψέλη Ημαθίας, ο Κωνσταντίνος Ντούλιας δημιούργησε μια επιχείρηση που ασχολείται αποκλειστικά με την παραγωγή, εμπορία και μεταποίηση της πολλά υποσχόμενης κρανιάς και των προϊόντων της,
info@krano.gr
, θα πρέπει να έχετε ενεργοποιημένη τη Javascript για να το δείτε.
Η επιχείρηση δραστηριοποιείται στην έρευνα της ανάπτυξης της Κρανιάς και τη χρησιμότητα των καρπών διαφορετικών ποικιλιών της στην μεταποίηση, και διαθέτει ένα σύγχρονο πιστοποιημένο φυτώριο που διαθέτει αποκλειστικά δενδρύλλια κρανιάς σπορόφυτα ή εμβολιασμένα.
Αποτέλεσμα της έρευνας και της πολυετούς απασχόλησης είναι οι ποικιλίες Ντούλια, δύο από τις οποίες είναι υπό κατοχύρωση από το κοινοτικό γραφείο φυτικών ποικιλιών (CPVO).Επίσης καλλιεργούνται 16,5 στρεμμάτων κρανιών με σκοπό την παραγωγή προϊόντος και στη συνέχεια διαθέτει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για την μεταποίηση των προϊόντων. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της επιχείρησης είναι ότι παρέχει συμβολαιακή γεωργία σε όποιον ενδιαφέρεται να καλλιεργήσει την κρανιά, καθώς είναι σε θέση να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες παραγωγής, να τις μεταποιήσει και να τις διαθέσει στην αγορά που η ζήτηση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Μια τέτοια πρωτοβουλία αποτελεί φωτεινό παράδειγμα, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο που οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες επηρεάζουν αρνητικά το γεωργικό τομέα.
Ποτό, λικέρ και μαρμελάδες
Όσον αφορά την μεταποίηση και τα προϊόντα της κρανιάς αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν τουλάχιστον 12 διαφορετικά προϊόντα. Μερικά απ αυτά είναι το συμπυκνωμένο εκχύλισμα κράνων, το λικέρ κράνων ,η μαρμελάδα και το κρανοποτό. Όλα τα προϊόντα είναι φυσικά λειτουργικά τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κρανιά είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και δεν έχει φυσικούς εχθρούς. Το πλεονέκτημα αυτό καθιστά την καλλιέργεια της βιολογική και τα προϊόντα της μπορούν να πιστοποιηθούν βιολογικά. Τα προϊόντα κράνου απευθύνονται στην αγορά των βιολογικών προϊόντων(και όχι μόνον) η οποία το 2001 στην Ευρώπη είχε τζίρο 16 δις δολάρια, το 2006 είχε 38,5 δις δολάρια και το 2008 είχε 80 δις δολάρια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα προϊόντα γίνονται γνωστά σε ευρύτερο αγοραστικό κοινό και τα επόμενα 10 έτη η ζήτηση θα υπερβαίνει την προσφορά.
Προωθούμενη καλλιέργεια
Η καλλιέργεια απευθύνεται σε αγρότες των ορεινών και ημιορεινών περιοχών οι οποίοι θα μπορέσουν να έχουν ένα καλό εισόδημα από μία καλλιέργεια, της οποίας η απόδοση σε πλήρη ανάπτυξη των δένδρων φθάνει τα 2000 κιλά/στρ. Σημαντικό στοιχείο είναι ότι η καλλιέργεια δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με φυτοφάρμακα και λιπάσματα και μπορεί να εκμεταλλευτεί τους εγκαταλελειμμένους αγρούς. Τελευταία η κρανιά συμπεριελήφθη από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις προωθούμενες καλλιέργειες.
