Τα 10 σημεία–κλειδιά της νέας ΚΑΠ και οι πρώτες αντιδράσεις

Τα 10 σημεία-κλειδιά της αναμόρφωσης

1) Καλύτερα στοχευμένες εισοδηματικές ενισχύσεις που προωθούν την ανάπτυξη και την απασχόληση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια πιο δίκαιη, απλούστερη και καλύτερα στοχευμένη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών, ώστε να αξιοποιηθεί καλύτερα το δυναμικό της ευρωπαϊκής γεωργίας. Η βασική στήριξη του εισοδήματος θα αφορά μόνον τους ενεργούς αγρότες. Μετά τα 150.000 ευρώ θα μειώνεται σταδιακά και θα υπόκειται σε ανώτατο όριο μετά τα 300.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση και ανά έτος, λαμβανομένου υπόψη του αριθμού των θέσεων απασχόλησης που δημιουργεί η εκμετάλλευση. Επίσης, θα κατανέμεται πιο δίκαια μεταξύ των αγροτών, των περιφερειών και των κρατών μελών.
2) Δραστικότερα και καταλληλότερα μέσα διαχείρισης των κρίσεων για καλύτερη αντιμετώπιση των νέων οικονομικών προκλήσεων
Η αστάθεια των τιμών είναι μακροπρόθεσμα επικίνδυνη για την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα. Η Επιτροπή προτείνει πιο αποτελεσματικό δίχτυ προστασίας για τους γεωργικούς κλάδους που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε κρίσεις (ιδιωτική αποθεματοποίηση και δημόσια παρέμβαση), ενώ παράλληλα τάσσεται υπέρ της σύστασης ασφαλίσεων και ταμείων αλληλοβοήθειας.
3) Μια «περιβαλλοντική» πληρωμή με στόχο τη μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων
Για να ενισχυθεί η οικολογική βιωσιμότητα του γεωργικού τομέα και για να ανταμειφθούν οι προσπάθειες των αγροτών, η Επιτροπή προτείνει τη διοχέτευση του 30% των άμεσων ενισχύσεων σε μεθόδους που προωθούν τη βέλτιστη χρήση των φυσικών πόρων. Τέτοιου είδους μέθοδοι, απλές στην εφαρμογή τους και αποτελεσματικές από οικολογική άποψη, είναι: η διαφοροποίηση των καλλιεργειών, η διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων και η διατήρηση των προστατευόμενων οικολογικών περιοχών και των φυσικών τοπίων.
4) Συμπληρωματικές επενδύσεις για έρευνα και καινοτομία
Για τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής γεωργίας της γνώσης, η Επιτροπή προτείνει τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού για αγρονομική έρευνα και καινοτομία, καθώς και την εφαρμογή στην πράξη των αποτελεσμάτων της έρευνας μέσω μιας νέας σύμπραξης για την καινοτομία. Τα κονδύλια αυτά θα ενθαρρύνουν τη μεταφορά γνώσεων, τη συμβουλευτική υποστήριξη των αγροτών και τη στήριξη ερευνητικών σχεδίων ειδικά για τους αγρότες, εξασφαλίζοντας μια πιο στενή συνεργασία μεταξύ του γεωργικού τομέα και της επιστημονικής κοινότητας.
5) Πιο ανταγωνιστική και ισόρροπη τροφική αλυσίδα
Η γεωργία, που αποτελεί τη βάση της τροφικής αλυσίδας, είναι σε μεγάλο βαθμό κατακερματισμένη και ελάχιστα δομημένη. Για να ενισχυθεί η θέση των γεωργών, η Επιτροπή προτείνει τη στήριξη των οργανώσεων των παραγωγών και των διακλαδικών οργανώσεων, καθώς και τη δημιουργία απευθείας δικτύων ανάμεσα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές (χωρίς πολλούς μεσάζοντες). Επιπλέον, οι ποσοστώσεις για τη ζάχαρη, που δεν έχουν πλέον λόγο ύπαρξης, δεν θα συνεχιστούν μετά το 2015.
6) Ενθαρρύνονται οι αγροπεριβαλλοντικές πρωτοβουλίες
Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε εδάφους και να ενθαρρύνονται οι αγροπεριβαλλοντικές πρωτοβουλίες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει οι δύο από τις έξι προτεραιότητες της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη να είναι οι εξής: πρώτον, η διατήρηση και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων καθώς και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, και, δεύτερον, η αποτελεσματική χρήση των πόρων.
7) Διευκολύνεται η εγκατάσταση νέων αγροτών
Τα δύο τρίτα των αγροτών είναι ηλικίας άνω των 55 ετών. Για να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης και να ενθαρρυνθούν οι νέες γενιές να ασχοληθούν με τη γεωργία, η Επιτροπή προτείνει ένα νέο μέσο για τη στήριξη της εγκατάστασης νέων αγροτών, το οποίο θα απευθύνεται σε αγρότες κάτω των 40 ετών και θα χορηγείται τα πρώτα 5 χρόνια.
8) Κίνητρα για την αγροτική απασχόληση και την επιχειρηματικότητα
Για την προώθηση της απασχόλησης και του επιχειρηματικού πνεύματος, η Επιτροπή προτείνει μια σειρά μέτρων που σκοπό έχουν να ενθαρρύνουν την οικονομική δραστηριότητα στις αγροτικές περιοχές, καθώς και τις πρωτοβουλίες για τοπική ανάπτυξη. Για παράδειγμα, θα δημιουργηθεί μια «πρώτη εργαλειοθήκη» για τη στήριξη σχεδίων μικροεπιχειρήσεων, με χρηματοδότηση έως και 70.000 ευρώ για μια περίοδο πέντε ετών. Θα ενισχυθούν επίσης οι ομάδες τοπικής δράσης LEADER.
9) Μεγαλύτερη προσοχή στις ευάλωτες περιοχές
Για να αποφευχθεί η ερημοποίηση και να διατηρηθεί ο πλούτος των εδαφών μας, η Επιτροπή δίνει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να χορηγούν μεγαλύτερη στήριξη στους αγρότες που βρίσκονται σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα, μέσω πρόσθετης αντιστάθμισης. Η βοήθεια αυτή θα συμπληρώνει τις άλλες μορφές στήριξης που χορηγούνται σήμερα στο πλαίσιο της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη.
10) Μια απλούστερη και αποτελεσματικότερη Κοινή Γεωργική Πολιτική
Για να αποφευχθεί ο άσκοπος διοικητικός φόρτος, η Επιτροπή προτείνει την απλούστευση διαφόρων μηχανισμών της ΚΓΠ, ιδίως των κανόνων σχετικά με την πολλαπλή συμμόρφωση και τα συστήματα ελέγχου, χωρίς όμως να θίγεται η αποτελεσματικότητα. Θα απλουστευθούν επίσης οι ενισχύσεις υπέρ των μικρών αγροτών. Για τους αγρότες αυτούς προβλέπεται κατ' αποκοπή πληρωμή 500 έως 1.000 ευρώ ανά έτος και ανά εκμετάλλευση. Τέλος, θα ενθαρρυνθεί η εκχώρηση εκτάσεων από μικρούς αγρότες, που παύουν τη γεωργική τους δραστηριότητα, σε άλλους που επιθυμούν την αναδιάρθρωση του αγροκτήματός τους.

Για περισσότερες πληροφορίες
MEMO/11/685
Περισσότερες πληροφορίες και έγγραφα σχετικά με την αναμόρφωση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής θα βρείτε εδώ:
http://ec.europa.eu/agriculture/cap-post-2013/legal-proposals/index_en.htm

Επισήμως τα αποκαλυπτήρια για τη νέα Αγροτική Πολιτική

Με αγωνία αναμένουν τις προτάσεις για την Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2013 οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη. Η Κομισιόν θα παρουσιάσει το μεσημέρι της Τετάρτης 12 Οκτωβρίου τις νομοθετικές της προτάσεις, οι οποίες στη συνέχεια θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τα κράτη μέλη και τους ευρωβουλευτές. Η Κομισιόν τη Δευτέρα στις 10 Οκτωβρίου πραγματοποίησε συνεδρίαση στις Βρυξέλλες για τις τελικές λεπτομέρειες των κανονισμών. Σύμφωνα με πληροφορίες, διάφοροι επίτροποι εξέφρασαν την αντίθεσή τους με συγκεκριμένες πτυχές της μεταρρύθμισης. Ο επίτροπος Περιβάλλοντος Γιάνεζ Πότοτσνικ θέλησε να περάσει μια ακόμη πιο φιλοπεριβαλλοντική ΚΑΠ, ενώ η Βρετανίδα Κάθριν Άστον, τάχθηκε κατά του πλαφόν στις ενισχύσεις για τις μεγάλες εκμεταλλεύσεις.

Νέος ορισμός για ενεργούς αγρότες

Σύμφωνα πάντως με τις ίδιες πληροφορίες, δεν αναμένονται σημαντικές διαφοροποιήσεις από το κείμενο, αποσπάσματα του οποίου είχε δημοσιεύσει η Agrenda το προηγούμενο Σάββατο. Από τις λίγες διαφορές, ο νέος ορισμός για τους ενεργούς αγρότες, που πλέον φαίνεται ότι ορίζονται ως εκείνοι των οποίων οι άμεσες ενισχύσεις ανέρχονται τουλάχιστον στο 5% του μη αγροτικού τους εισοδήματος.

Διαβάστε εδώ τη σχετική πρόταση της Κομισιόν για τη νέα ΚΑΠ όπως τη δημοσίευσε η εφημερίδα Agrenda.

Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα Irish Independent, ένα από τα θέματα που προκάλεσε τριβές στις Βρυξέλλες ήταν η διάταξη ότι ως το 2028 θα πρέπει να καταβάλλεται η ίδια βασική ενίσχυση στους αγρότες σε όλα τα κράτη μέλη Φαίνεται ότι η διάταξη αυτή έχει παραλειφθεί από το τελικό κείμενο.

Σκληρές διαπραγματεύσεις

Η δημοσιοποίηση των προτάσεων της Κομισιόν θα θέσει σε νέα βάση τις διαπραγματεύσεις για την ΚΑΠ, που σύμφωνα με τη Γερμανίδα υπουργό Γεωργίας, Ίλζε Άιγκνερ, θα είναι «μακριές και σκληρές». Όπως ανέφερε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων, «οι στόχοι ταυτίζονται αλλά παραμένουν ανοιχτά θέματα».
Σύμφωνα με την κυρία Άιγκερ, είναι σωστή η πρόθεση της Κομισιόν για μια πιο οικολογική γεωργία. Ωστόσο θα πρέπει τα νέα μέτρα να είναι εφαρμόσιμα και αποτελεσματικά, και να μη στερούν τη γεωργία από πολύτιμες εκτάσεις.
Την πιο έντονη αντίθεσή της εκφράζει όμως η Γερμανία στο πλαφόν των ενισχύσεων, καθώς θα έπληττε ιδιαίτερα τα μεγάλα αγροκτήματα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.

ΣΥΝ: Αποδεκατισμό των μικρομεσαίων αγροτών φέρνει η νέα ΚΑΠ

Περισσότερη απορρύθμιση της αγοράς αγροτικών προϊόντων θα φέρουν οι προτάσεις για την Κοινή Αγροτική Πολιτική 2014 – 2020 που ανακοινώθηκαν από τον Επίτροπο Γεωργίας και αποδεικνύουν ακόμα μια φορά την απόλυτη προσήλωση της Επιτροπής στα νεοφιλελεύθερα δόγματα, αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΝ.

Με σημαία την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας, ο αποκλειστικός στόχος της ΚΑΠ είναι η εξάλειψη των μικρών οικογενειακών εκμεταλλεύσεων και η διασφάλιση της κερδοφορίας των μεγάλων βιομηχανιών μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, των μεγάλων αλυσίδων λιανικής πώλησης τροφίμων και των εξαγωγικών επιχειρήσεων και όλα αυτά εις βάρος των καταναλωτών και της δημόσιας υγείας.

Οι άξονες πολιτικής της ΚΑΠ είναι εξαρχής ασφυκτικά οριοθετημένοι στην υπηρέτηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», υπό σκληρή επιτήρηση για την εφαρμογή του πακέτου της Οικονομικής Διακυβέρνησης.

Η πρόταση της Κομισιόν διατηρεί τα διαρθρωτικά πλεονάσματα και ελλείμματα (ιδίως των μεσογειακών προϊόντων), αφήνει τη διαμόρφωση των τιμών στην ασύδοτη αγορά και τη διεθνή κερδοσκοπία, ευνοεί την αποσταθεροποίηση των εγχώριων αγορών και τις πολιτικές ντάμπιγκ σε βάτος των λαών του παγκόσμιου Νότου.

Ταυτόχρονα, ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ μειώνεται στο 37% του συνολικού κοινοτικού προϋπολογισμού και κατά 11,2% (σε σταθερές τιμές) σύμφωνα με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Αυτό στη χώρα μας μεταφράζεται σε μείωση του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου άμεσων ενισχύσεων από -5,3% το 2014 έως -9,1% το 2020. Επιπλέον δρομολογείται μια επιπρόσθετη οριζόντια περικοπή κατά 10% των άμεσων ενισχύσεων και μεταφορά τους στον 2ο Πυλώνα (Αγροτική Ανάπτυξη) από το 2014.

Αποδεικνύεται απόλυτα υποκριτικό το πρόσχημα της «πιο ισορροπημένης κατανομής των άμεσων ενισχύσεων ανάμεσα στα κράτη μέλη» με την ισοπεδωτική περικοπή όσων υπερβαίνουν το μέσο κοινοτικού όρο, καθώς αγνοούνται τα επιμέρους εθνικά παραγωγικά χαρακτηριστικά. Στο ίδιο μοτίβο κινείται η απαίτηση για εξαίρεση από το καθεστώς άμεσων ενισχύσεων των εκμεταλλεύσεων που λαμβάνουν ετήσια ενίσχυση έως 400 ευρώ ή έχουν έκταση μικρότερη από 4 στρέμματα.

Ο ισοπεδωτικός ορισμός του «ενεργού αγρότη» με μοναδικό κριτήριο το 5% του εισοδήματος του να προέρχεται από την αγροτική παραγωγή και η εμμονή στην αποσύνδεση τουλάχιστον του 90% ενισχύσεων από την παραγωγή, επιτείνουν την εγκατάλειψη της παραγωγικής διαδικασίας και την ερήμωση της υπαίθρου.

Η υποχρεωτική, έστω και σταδιακά, εφαρμογή του περιφερειακού μοντέλου ενισχύσεων, προϋποθέτει την ύπαρξη εθνικών στρατηγικών και κλαδικών πολιτικών, την πολιτική βούληση για άρση των περιφερειακών ανισοτήτων στη χώρα μας και την ανεξαρτησία από επιχειρηματικά, μικροκομματικά και πελατειακά συμφέροντα. Καμιά από αυτές τις προϋποθέσεις δεν υφίσταται για τη σημερινή κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της πολιτικής της .

Η θεωρητικά ορθή θέσπιση ανώτατου ορίου στις άμεσες ενισχύσεις (300.000 ευρώ), εκτός του εξαιρετικά υψηλού ορίου, δε διασφαλίζει με κανένα τρόπο την απαιτούμενη αναδιανομή τους σε όφελος των μικρών και μεσαίων παραγωγών. Αντίθετα, οι μικροί παραγωγοί «φιλοδωρούνται» με μια πενιχρή κατ’ αποκοπή ενίσχυση (από 500 έως 1000 ευρώ) με την προϋπόθεση να εξαιρεθούν από το σύστημα ενιαίας ενίσχυσης.

Το δήθεν «πρασίνισμα» της ΚΑΠ δεν απαντά ούτε κατ’ ελάχιστο στην απόλυτα αναγκαία αλλαγή παραγωγικού προτύπου και την εγκατάλειψη της εντατικής βιομηχανοποιημένης γεωργίας με την αλόγιστη χρήση εισροών και την κατασπατάληση των φυσικών πόρων και την ευχέρεια των κρατών μελών να εγκρίνουν τη χρήση ΓΤΟ. Μια αληθινά φιλοπεριβαλλοντική γεωργία απαιτεί μέτρα πρόσθετης ενίσχυσης ιδίως των μικρομεσαίων παραγωγών και όχι ισοπεδωτικές διοικητικές πρακτικές.

Όσο για τη δήθεν ενίσχυση των αγροτών σε μειονεκτικές περιοχές και των νέων γεωργών, τα προβλεπόμενα κονδύλια ( έως 5% και 2% αντίστοιχα του εθνικού φακέλου), πέραν της αγνόησης ακόμα μια φορά κάθε εθνικής ιδιαιτερότητας, δεν είναι παρά πενιχρό άλλοθι στην διαρκή απερήμωση των μειονεκτικών περιοχών και τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού.

Συμπερασματικά, οι ακραία νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις της ΚΑΠ για το 2014- 2020, σε συνδυασμό με την πλήρη αποδιάρθρωση των υπηρεσιών του ΥΠΑΑΤ, τις συγχωνεύσεις και τις απολύσεις των εργαζομένων στους οργανισμούς και τα ερευνητικά κέντρα, προοιωνίζουν την οριστική ταφόπλακα στην ελληνική αγροτική παραγωγή.

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι η σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και συνολικά η Κυβέρνηση δε νομιμοποιούνται να διαπραγματευτούν το μέλλον της γεωργίας της χώρας.

Καλούμε το αγροτικό και το γεωτεχνικό κίνημα, τους μικρομεσαίους επαγγελματίες του πρωτογενή τομέα και της μεταποίησης, τους κατοίκους της υπαίθρου, να δυναμώσουν τους αγώνες τους, να ενωθούν με τα κινήματα των εργαζομένων σε ένα πλατύ ποτάμι λαϊκής αντίστασης και ανατροπής της κυβέρνησης και της πολιτικής της και των συμμάχων της στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Για να πάψει η τροφή να είναι εμπόρευμα στα χέρια των κερδοσκόπων, για μια αγροτική παραγωγή με νέα οικολογικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά πρότυπα, για τη την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφική κυριαρχία των λαών.
www.agronews.gr