Στο Υπουργικό το νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς

Το νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση των συνεταιρισμών, που έχει ολοκληρώσει ο υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης, βρίσκεται στο επίκεντρο του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο συνεδριάζει υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου την Τετάρτη 19 Ιανουαρίου, από τις 4 το μεσημέρι, με κύριο θέμα τα κλειστά επαγγέλματα.

Λίγες και καταλυτικές αναμένεται να είναι οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς, με βάση τις παρεμβάσεις που συμπεριλαμβάνονται στο έτοιμο σχέδιο νόμου, όπως έχει γράψει και η Agrenda σε ρεπορτάζ προηγούμενων εβδομάδων. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Agronews, o κ. Σκανδαλίδης δεν δείχνει διατεθειμένος να εμπλακεί σε μια βαθιά αναθεώρηση του ισχύοντος νόμου 2810/2000, ο οποίος, όπως λέει, «είναι μια χαρά νόμος».

Αντίθετα δηλώνει αποφασισμένος να αξιοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να ξαναφέρει τους συνεταιρισμούς στον σωστό δρόμο.

Να σημειωθεί ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης θα παρουσιάσει σε συνέντευξη τύπου τη νομοθετική πρωτοβουλία για την αναμόρφωση των συλλογικών οργανώσεων του αγροτικού χώρου, στις 11 το πρωί της Πέμπτης 20 Ιανουαρίου, στην αίθουσα συσκέψεων του υπουργείου, στην Αχαρνών 2, στον 6ο όροφο.

Με απόλυτο σεβασμό στις συνταγματικές επιταγές και στην «ιδέα» περί συνεταιρισμών, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης αναζητά μέσα από τις αλλαγές που επιχειρούνται, μια ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στους συνεταιρισμούς και το κράτος, με τους πρώτους να στερούνται κάθε είδους βοήθειας και συνεργασίας με την Πολιτεία από τη στιγμή που δεν τηρούν στοιχειώδεις τις υποχρεώσεις τους προς τα μέλη τους και τις επίσημες κρατικές αρχές, αδιαφορούν για συναλλακτική τους σχέση με τους πιστωτές και υποτιμούν τις δημοκρατικές διαδικασίες στην εκλογή των διοικήσεων.

Ωστόσο, ορισμένες επιλογές όπως π.χ. η λεγόμενη «υποχρεωτικότητα» (υποχρέωση των μελών να διακινούν το σύνολο της παραγωγής τους μέσα από τους συνεταιρισμούς), πρόταση την οποία έβαλε για πρώτη φορά στο τραπέζι των συζητήσεων ο Τζανέτος Καραμίχας (Γενική Συνέλευση ΠΑΣΕΓΕΣ, Δεκέμβριος 2010) και την οποία φέρεται να υιοθετεί ο κ. Σκανδαλίδης, αποτελούν «δείγματα γραφής» περί των πραγματικών προθέσεων της κάθε πλευράς.

Επίσης, πρόθεση του υπουργού είναι οι συνεταιρισμοί «σφραγίδες», που ενδιαφέρονται μόνο για τη νομή της εξουσίας, να μην έχουν καμιά ουσιαστική αναγνώριση από την Πολιτεία, αντίθετα θα περνούν στη «μαύρη λίστα» του υπουργείου και θα αποκλείονται από κάθε ευεργετική διάταξη που διέπει το θεσμικό πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς. «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη φιλοσοφία του τι είναι και τι όχι αγροτικός συνεταιρισμός, μπορούμε όμως κάλλιστα να καταστήσουμε σαφές με ποιους συνεργαζόμαστε και με ποιους όχι» δήλωνε πριν λίγο καιρό αποκλειστικά στην Agrenda o Κώστας Σκανδαλίδης.

Το εγχείρημα δεν μοιάζει καθόλου εύκολο, αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι ο σεβασμός της Πολιτείας προς το πλαίσιο αρχών που διέπει τους συνεταιρισμούς και η αυτόνομη και ανεξαρτησία λειτουργία την οποία απολαμβάνουν αυτές οι οργανώσεις οδήγησε τις διοικήσεις τους σε σωρεία λαθών και παραλείψεων, σε ασφυκτικό εναγκαλισμό με το κράτος, σε σκανδαλώδη διαχείριση, σε εικόνα παρακμής και σε αρκετές περιπτώσεις στην πλήρη χρεοκοπία.

Σήμερα, αυτό το οποίο όλοι αναγνωρίζουν είναι πως το κράτος έχει ανάγκη τους συνεταιρισμούς, όχι για την προαγωγή των πελατειακών σχέσεων και υποχρεώσεων της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας, αλλά για την ανάπτυξη των απαιτούμενων εξισορροπητικών μηχανισμών στη λειτουργία της αγοράς αγροτικών προϊόντων. Μετά από μια μακρά περίοδο ουσιαστικής απουσίας ή υποτυπώδους λειτουργίας σε ότι αφορά τη συμμετοχή τους στην αγορά, η λύση των συνεταιρισμών μοιάζει να είναι και πάλι ο καταλύτης για τη «γεφύρωση» της σχέσης του παραγωγού με τον καταναλωτή και τον περιορισμό της «ψαλίδας» τιμών καταναλωτή και παραγωγού. Αυτό που μένει βέβαια αναπάντητο, είναι πόση ανάγκη έχουν οι συνεταιρισμοί από το κράτος και τι είδους «μοχλούς πίεσης» μπορεί να αξιοποιήσει ο σημερινός ή και ο εκάστοτε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης προκειμένου να επηρεάσει τη δράση των συνεταιρισμών προς το «σωστό» δρόμο.



Οι στόχοι της ανασυγκρότησης

Στο αρχικό κείμενο, που τέθηκε προς διαβούλευση, οι στόχοι της ανασυγκρότησης των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων ήταν οι εξής :

• Η εξασφάλιση ουσιαστικής και εθελοντικής συσπείρωσης των παραγωγών στους συνεταιρισμούς,

• Η εξασφάλιση ισοτιμίας στην αντιμετώπιση των παραγωγών-μελών του συνεταιρισμού,

• Η τήρηση από τους παραγωγούς–μέλη των δεσμεύσεων που θα αποφασίζονται συλλογικά από τις συνελεύσεις,

• Η επιβράβευση της προσφοράς των μελών στην επίτευξη των στόχων του συνεταιρισμού,

• Η διασφάλιση επιχειρηματικής ευελιξίας των συνεταιριστικών οργανώσεων,

• Η επίτευξη της μέγιστης δυνατής συσπείρωσης των συνεταιριστικών οργανώσεων σε εθνικό ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με βάση και τις αρχές του ευρωπαϊκού συνεταιρισμού.

• Η αντιμετώπιση ολιγοπωλιακών και μονοπωλιακών καταστάσεων καθώς και των αθέμιτων πρακτικών στην διατροφική αλυσίδα και στη ζήτηση των αγροτικών εφοδίων στη χώρα μέσω της συσπείρωσης και της ισχυροποίησης της διαπραγματευτικής δύναμης των συνεταιριστικών οργανώσεων.

• Η διευκόλυνση της ανασυγκρότησης στην προαναφερθείσα κατεύθυνση, με την κατάλληλη συμπλήρωση και όπου απαιτηθεί προσαρμογή του θεσμικού νόμου 2810/2000 με την παροχή κινήτρων .

• Η διασφάλιση της προώθησης της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής συνεργασίας μέσω του νέου εθνικού πλαισίου περί συνεταιρισμών.

Γ. Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερομένα, τα οποία, πρέπει να επιτευχθούν από τις συνεταιριστικές οργανώσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, την επιβίωσή τους, την ορθολογική λειτουργία και περαιτέρω ανάπτυξή τους, ανακύπτει η ανάγκη συμπλήρωσης και όπου απαιτηθεί τροποποίησης του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου του Ν. 2810/2000 προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι.

Θα πρέπει ως εκ τούτων, να διατυπωθούν, ορισμένα βασικά ερωτήματα, η απάντηση των οποίων θα προσανατολίσει και το νέο πλαίσιο.



Πιο συγκεκριμένα:

1. Η ισχύουσα δομή και διάρθρωση των συνεταιριστικών οργανώσεων ανταποκρίνεται στις σημερινές προκλήσεις και απαιτήσεις της αγοράς;

2. Η συνέχιση ίδρυσης πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών που συνήθως υπολειτουργούν αποκομμένοι από κάθε μεταποιητική και εμπορική δραστηριότητα, συνάδει με τους προαναφερομένους στόχους;

3. Είναι αναγκαία η ενοποίηση των πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών με εθελοντική συσπείρωση του μέγιστου δυνατού αριθμού των παραγωγών στον ενοποιημένο συνεταιρισμό ευρύτερης περιφέρειας;

4. Εξυπηρετεί τους προαναφερόμενους στόχους η υφιστάμενη δυνατότητα άσκησης παράλληλων δραστηριοτήτων Ε.Α.Σ. και πρωτοβάθμιου συνεταιρισμού που πρακτικά έχει αποβεί αναποτελεσματική (για την πλειονότητα των οργανώσεων) εφόσον δημιουργεί ανταγωνιστικές τάσεις μεταξύ των οργανώσεων και αποτελεί τροχοπέδη για την ενοποίηση και τη δημιουργία μεγάλων και υγιών πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών;

5. Πόσο λειτουργική έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα η διάκριση μεταξύ πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας (κεντρικής) οργάνωσης με τους υφιστάμενους περιορισμούς όσον αφορά στα μέλη και στις δραστηριότητες της καθεμιάς; Αν κρίνεται μη λειτουργική ποια είναι τα βήματα και ποιες οι προϋποθέσεις μετεξέλιξης του σχήματος;

6. Οι κοινοπραξίες πρέπει να συνεχίσουν, όπως και οι Ε.Α.Σ., να είναι δευτεροβάθμιες οργανώσεις και οι κεντρικές ενώσεις τριτοβάθμιες; Είναι σκόπιμο να συμμετέχουν στις Συνεταιριστικές Οργανώσεις συνεταιριστικές επιχειρήσεις και άλλα νομικά πρόσωπα - τα οποία προφανώς δεν θα ασκούν ανταγωνιστική δραστηριότητα, με εκείνη του συνεταιρισμού- αυξάνοντας στην ουσία την κεφαλαιακή βάση του νέου συνεταιρισμού;

7. Πρέπει η συνεργασία των μελών με τη συνεταιριστική οργάνωση- επιχείρηση να είναι δεσμευτική για το μέλος όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των υπηρεσιών της ή την ανάληψη κάποιας δραστηριότητας σύμφωνα με τις αποφάσεις των οργάνων;

8. Οι υποχρεώσεις των μελών των συνεταιριστικών οργανώσεων μπορεί να είναι μόνο οικονομικού και επιχειρησιακού χαρακτήρα ή πρέπει να επεκτείνεται και σε θέματα διαχείρισης των φυσικών πόρων και των ανανεώσιμων πηγών; Η μη τήρηση των δεσμεύσεων των μελών όπως και η μη τήρηση των οικονομικών υποχρεώσεων των μελών προς την οργάνωση δεν πρέπει να αποτελεί λόγο διαγραφής και επιδίωξης αποζημίωσης για την προκαλούμενη βλάβη;

9. Βάσει και των προτύπων του Κανονισμού 1453/03 του Ευρωπαϊκού Συνεταιρισμού, είναι επιθυμητή και λειτουργική η σύγκλιση Τμηματικών Συνελεύσεων στις νέες συνεταιριστικές οργανώσεις, ώστε να είναι πιο αποτελεσματική και ουσιαστική η διαδικασία αποφάσεων τους στα επιμέρους θέματα;

10. Είναι σκόπιμο η τριτοβάθμια οργάνωση να εγκαταλείψει την επαγγελματική εκπροσώπηση των αγροτών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και να επικεντρωθεί στην επιχειρηματική εκπροσώπηση και λειτουργία των συνεταιρισμών, ενώ θα αποκομματικοποιείται η λειτουργία τους και ο τρόπος εκλογής των εκπροσώπων τους σε όλες τις βαθμίδες;

11. Πρέπει να υπάρχει εκλεγμένη από τη Γενική Συνέλευση των οργανώσεων εποπτική επιτροπή για να ελέγχει τις αποφάσεις και την οικονομική διαχείριση της διοίκησης;

12. Ο καθορισμός της συνεταιριστικής μερίδας, μέσω του καταστατικού λειτουργίας, πρέπει να δίνει και επαρκή κίνητρα για την ενεργό οικονομική και διοικητική συμμετοχή των συνεταίρων στον συνεταιρισμό;
www.agronews.gr